7 wyzwań w roku 2023 okiem śląskich biznesmenów. Zebrał Michał Zwyrtek

4. Podatki

O chaosie spowodowanym przez Polski Ład, a następnie liczne próby jego naprawy, chyba nie trzeba nikomu przypominać. Niestety jego konsekwencje odczujemy raz jeszcze przy kalkulacji PIT za 2022 r. Będzie to nie lada wyzwanie dla kadrowych, księgowych i samych podatników.

- Polski system podatkowy od lat zajmuje ostatnie miejsca w rankingach. Przepisy wprowadzane są zbyt szybko, często bez konsultacji społecznych. Rząd - zamiast ułatwiać życie przedsiębiorcom - dodatkowo je komplikuje. Planowanie podatkowe w zasadzie nie istnieje. Niejednokrotnie same organy podatkowe miewają problemy z interpretacją przepisów, czego dowodem są odmienne interpretacje podatkowe wydawane przez Krajową Informację Skarbową - podkreśla Przemysław Małecki z Grupy Marat.

Pozytywnym aspektem ostatnich zmian są jednak liczne ulgi podatkowe oraz tzw. Estoński CIT, który staje się coraz powszechniejszy wśród wielu polskich przedsiębiorców. W 2023 r. w życie wejdą również wyczekiwane od lat przepisy o fundacji rodzinnej, która może stać się efektywnym prawnie i podatkowo wehikułem inwestycyjnym dla polskich firm prywatnych i rodzinnych.

2023 r. to rok kolejny rok postępującej digitalizacji w podatkach. Już za rok w życie wejdzie centralny Krajowy System e-Faktur (KSeF) i od tego dnia wszystkie faktury będą wystawiane już elektronicznie. To kolejna po JPK cyfrowa rewolucja w podatkach oraz dodatkowe koszty dla przedsiębiorców. Wbrew pozorom czasu na przygotowanie się nie jest zbyt dużo, ponieważ KSeF to zupełnie nowe podejście do fakturowania i obiegu dokumentów pomiędzy przedsiębiorcami.

5. ESG

ESG, czyli w dużym uproszczeniu m.in. dbałość firmy o środowisko naturalne, sposób prowadzenia biznesu i inne ważne kwestie społecznie, odgrywa coraz większe znaczenie nie tylko dla spółek giełdowych. Stanowi spore wyzwanie, ponieważ raportowanie ESG to dane, których szukają ubezpieczyciele i banki do oceny, czy dany podmiot działa w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju i czy można mu udzielić finansowania. Już wkrótce większą wagę do tego aspektu będą musiały przyłożyć również podmioty średnie i mniejsze. W przeciwnym razie grozi im utrudniony dostęp do kapitału.

- Wiele podmiotów dopiero teraz stawia pierwsze kroki w zakresie dostosowania swojej strategii do filozofii ESG. Obecnie z uwagi na brak wystarczających źródeł wiedzy np. w zakresie raportowania z obawą patrzymy w przyszłość - mówi Wojciech Mikrut ze ZRE Katowice. Niemniej - podkreśla - podejmujemy działania w celu przygotowania organizacji, aby sprostać i temu wyzwaniu, zwłaszcza, że będzie ono miało wymierny skutek w postaci kosztu pozyskiwanego finansowania kredytowego.

Najważniejsze regulacje dotyczące raportowania ESG, w tym w szczególności SFDR, Taksonomia, czy też CSRD przewidują obowiązki w zakresie m.in. rozszerzonego zakresu raportowania niefinansowego, uwzględniania ryzyk ESG w działalności inwestycyjnej oraz raportowania wskaźników zrównoważonego rozwoju. Pewne obowiązki w zakresie wskaźników zrównoważonego rozwoju zostały nałożone pośrednio na spółki giełdowe.

Co istotne od ESG nie ma odwrotu. Wprawdzie pojawiły się już pierwsze głosy, że wojna na Ukrainie wstrzyma Fit for 55, Zielony Ład i ESG, jednakże w długim okresie świata i Europy nie stać na rezygnację ze środowiska i odnawialnych źródeł energii. Dlatego na raportowanie ESG należy spojrzeć nie jak na kolejny obowiązek, lecz jak na kolejne narzędzie do zarządzania biznesem i do ograniczania ryzyk. Polskie firmy, aby być konkurencyjnymi na rynkach europejskich i globalnych, muszą również nadrabiać w tym zakresie pewne zaległości. Zobowiązane są do pokazywania inwestorom, a także – będąc ogniwem międzynarodowych łańcuchów dostaw – swoim kontrahentom, w jaki sposób chcą dołączać do najlepszych praktyk w zakresie ochrony środowiska, odpowiedzialności społecznej i ładu korporacyjnego.

6. Łańcuchy dostaw

Na Ukrainie od blisko roku rozgrywa się straszliwy dramat, który codziennie zatrważa opinię publiczną na całym świecie. Wydarzenia u naszych sąsiadów mają również gigantyczny wpływ na polską gospodarkę. Z europejskiego krwiobiegu gospodarczego wyłączonych zostało bowiem wiele sektorów, w tym przede wszystkim spożywczy, stalowy, chemiczny oraz motoryzacyjny. Ze względu na nałożenie na Rosję radykalnych sankcji gospodarczych, rynek tego kraju został usunięty z normalnej wymiany międzynarodowej. Sankcje i wyłączenie Rosji z systemu bankowego SWIFT wymusiły na światowym biznesie niezwłoczne poszukiwanie nowych dostawców gazu, ropy czy węgla z innych źródeł niż Rosja. Łańcuchy dostaw wielu surowców zostały przerwane lub ograniczone, a nowe okazały się dłuższe i droższe niż dotychczas.

Jak pokazały ostatnie 2 lata losy globalnej gospodarki zależą w dużej mierze od chińskiej strategii względem koronawirusa. Dotychczasowa polityka „zero covid” powodowała, że Chiny pozostawały krajem właściwie zamkniętym z bardzo dużym wpływem na globalne łańcuchy dostaw. Kluczowa w 2023 r. będzie również dalsza eskalacja wojny gospodarczej z USA, a także konflikt na Tajwanie.

- Zaburzenia łańcuchach dostaw spowodowane pierwotnie przez COVID-19, a następnie przez wojnę bardzo szybko zaczęły negatywnie oddziaływać na działalność wielu polskich podmiotów - twierdzi Wojciech Mikrut ze ZRE Katowice - głównie w zakresie cen niektórych materiałów, ich dostępności i terminów dostaw. Pojawiła się konieczność zwiększenia zapasów, nierzadko w oparciu o przedpłaty - dodaje.

- W nielicznych przypadkach, ze względu na brak dostępności niektórych części, głównie z obszaru elektryki i elektroniki - zauważa Artur Pollak z APA Group - wielu przedsiębiorców poniosło lub ponosi straty wynikające z braku możliwości realizacji projektów, czy też niedotrzymania terminów ich realizacji.

- Sytuacja wydaje się stopniowo normalizować, zarówno w zakresie cen, jak i dostępności, natomiast zjawiska inflacyjne zastępują wcześniejsze wzrosty cen wynikające z niepewności pandemicznej oraz późniejszego gwałtownego znoszenia lockdownów i tym samym stanowią dodatkowy czynnik uniemożliwiający powrót do sytuacji sprzed 2020 roku - mówi Wojciech Mikrut ze ZRE Katowice. Obniżenie cen surowców i komponentów w drugiej połowie 2023 r. przewiduje natomiast Przemysław Małecki z Grupy Marat.