Bytomskie Wodociągi wracają do historycznej siedziby i rewitalizują jedną z pierwszych biologicznych oczyszczalni w Europie

Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne rozpoczyna nowy rozdział swojej działalności. Zmienia nazwę na Bytomskie Wodociągi, zyskuje nową identyfikację wizualną, ale przede wszystkim – zapowiada powrót do swojej historycznej siedziby przy ul. Zabrzańskiej, tuż u stóp Wzgórza Św. Małgorzaty, gdzie ponad 770 lat temu zaczęła się historia miasta.

Właśnie tam, na początku XX wieku, powstała jedna z pierwszych biologicznych oczyszczalni ścieków w Europie, która przez dziesięciolecia była obiektem referencyjnym dla specjalistów z całego kontynentu.

Dzięki planom spółki wyeksponujemy ważne historycznie miejsce, będące kolebką miasta i siedzibą kasztelanii bytomskiej, która powstała na bazie grodu zbudowanego w XI wieku – mówi Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia.

Zabytek techniki, który wyprzedzał epokę

W czasach swojej świetności oczyszczalnia w Bytomiu była symbolem innowacji. Już w latach 30. XX wieku wykorzystywano tam biogaz, a zaawansowane rozwiązania technologiczne przyciągały międzynarodowe delegacje.

Delegacje fachowców z innych ośrodków zapoznawały się ze szczegółami technicznymi tego obiektu, by później zastosować podobne rozwiązania przy budowie własnych oczyszczalni – podkreśla Longin Siemlat, prezes zarządu Bytomskich Wodociągów.

Choć z czasem obiekt stracił pierwotną funkcję, jego infrastruktura przetrwała. Dziś przepompownia ścieków, która powstała na jego bazie, nadal funkcjonuje.

Spółka rozpoczęła już prace przy remoncie zabytkowego budynku biurowego. To tam przeniesie się administracja, która obecnie funkcjonuje w centrum miasta przy placu Kościuszki.

Siedziba w śródmieściu to w naszym przypadku zbytek. Lepiej, żeby administracja była blisko zaplecza technicznego. Nowa – stara siedziba pozwoli nam na sprawniejsze działanie i bliższy kontakt z bazą techniczną, umożliwi konsolidację administracji z częścią operacyjną, co przyczyni się do usprawnienia pracy i racjonalnego wykorzystania zasobów Spółki – wyjaśnia prezes Siemlat.

Spalarnia z 1905 roku odzyska dawną świetność

Po zakończeniu prac przy biurowcu, kolejnym etapem będzie rewitalizacja historycznej spalarni śmieci z 1905 roku, zaprojektowanej przez miejskiego radcę budowlanego Karla Bruggera – autora takich pereł bytomskiej secesji jak willa nadburmistrza Brüninga czy gmach dawnej Katolickiej Szkoły Realnej.

Obiekt, który od lat był wyłączony z eksploatacji z powodu złego stanu technicznego, przeszedł już szczegółową ekspertyzę.

Rewitalizacja obiektu jest możliwa, dlatego spółka przystąpiła do dalszych działań – zapewnia Longin Siemlat.

Rewitalizacja z sercem i rozumem

Zgodnie z koncepcją przygotowaną przez Medusa Group, zrewitalizowany budynek stanie się przestrzenią społeczną i edukacyjną. Powstanie tam szklany pawilon z salą warsztatową, interaktywnym zapleczem edukacyjnym oraz miejscem do wykładów i spotkań.

Nowy obiekt będzie łączył bogatą historię Bytomia z nowoczesnością oraz nauką. Stanie się przestrzenią społeczną i edukacyjną w nowoczesnym wydaniu. Za pomocą nowoczesnych technologii i interaktywnych narzędzi edukacyjnych młodzież będzie odkrywać tajemnice miejskiej infrastruktury. Aby podkreślić symboliczny charakter miejsca, wyeksponowane zostaną także zabytkowe urządzenia technologiczne, dotychczas zalegające w magazynach – mówi Przemo Łukasik, współzałożyciel Medusa Group.

Nowy punkt na mapie postindustrialnego Śląska

Projekt doskonale wpisuje się w szerszy trend rewitalizacji dziedzictwa przemysłowego w Bytomiu. Od Skarpy Bytom po Elektrociepłownię Szombierki – miasto zyskuje nowe życie, korzystając z potencjału historii.

Chcemy, by ten projekt stał się częścią szlaku postindustrialnych zabytków Śląska – dodaje Łukasik.

W styczniu 2025 roku spółka złożyła wniosek o dofinansowanie realizacji zadania - pod nazwą „Zagospodarowanie terenów i nadanie nowych funkcji obiektom po byłej Oczyszczalni Ścieków Śródmieście przy ul. Zabrzańskiej/Łagiewnickiej w Bytomiu”. Obecnie wniosek jest oceniany.

Nowa identyfikacja wizualna

Podczas konferencji prasowej 6 maja zaprezentowano również nowe logo spółki. Jego autorami są Joanna Katańska i Medusa Group.

Projekt logo jest oparty na typografii wykorzystywanej w historii miasta i na motywie fali. To połączenie inicjałów oraz fali, inspirowane frakturą. Górna część inicjału wraz z literą B symbolicznie wskazuje na miasto Bytom. Litera W, która zamyka formę u dołu symbolizuje wodę, która płynie w mieście i stanowi podstawę jego funkcjonowania. Pełne rozwinięcie nazwy otacza sygnet, zamykając je w kole jako rodzaj pieczęci, symbolu wielowiekowej tradycji, historii i jakości – wyjaśniają autorzy logo.