COP26: Polska odejdzie od węgla do 2049 roku. Eksperci: dopiero?

Polska znalazła się w gronie 40 państw, które określiły konkretną perspektywę czasową odejścia od węgla, w tym zaprzestania jakichkolwiek inwestycji węglowych. Ministerstwo Klimatu i Środowiska podało na Twitterze potwierdzającą to wypowiedź swojego rzecznika Aleksandra Brzózki dla PAP:

- Podczas COP26 Polska przystąpiła do porozumienia dot. odejścia od wykorzystywania węgla do produkcji energii elektrycznej. Ma to nastąpić w latach 40. XXI w. lub tak szybko, jak to będzie możliwe po tej dacie – powiedział Aleksander Brzózka.

Rzecznik @a_Brzozka dla @PAPinformacje: Podczas #COP26 Polska przystąpiła do porozumienia dot. odejścia od wykorzystywania węgla do produkcji energii elektrycznej. Ma to nastąpić w latach 40. XXI w. lub tak szybko, jak to będzie możliwe po tej dacie. https://t.co/k92AQS8yUx

— Ministerstwo Klimatu i Środowiska (@MKiS_GOV_PL) November 4, 2021

Nowa minister klimatu i środowiska Anna Moskwa poszła dalej i napisała wprost, że Polska odejdzie od węgla do 2049 roku.

- Transformacja w najbliższych latach musi być przede wszystkim zaplanowana i sprawiedliwa. Przyjęta przez Rząd RP umowa społeczna zakłada odejście od węgla kamiennego do 2049 r. Bezpieczeństwo energetyczne, jak i zapewnienie miejsc pracy jest dla nas priorytetem – napisała minister na Twitterze.

Transformacja w najbliższych latach musi być przede wszystkim zaplanowana i sprawiedliwa. Przyjęta przez Rząd RP umowa społeczna zakłada odejście od węgla kamiennego do 2049 r.
Bezpieczeństwo energetyczne, jak i zapewnienie miejsc pracy jest dla nas priorytetem. #COP26

— Anna Moskwa (@moskwa_anna) November 4, 2021

Przypomnijmy, że rok 2049 to zapisana w umowie społecznej w sprawie likwidacji górnictwa data zamknięcia ostatnich kopalń węgla kamiennego w Polsce.

Co ta deklaracja oznacza? Otóż przywódcy najbardziej rozwiniętych gospodarek zadeklarowali odejście od węgla w ciągu dekady. Kraje biedniejsze, mniej rozwinięte gospodarczo dały sobie więcej czasu. Wskazały lata 40. jako datę skończenia z węglem. Polska sama określiła się więc jako kraj biednieszy, rozwijający się.

Portal 300gospodarka przytacza wypowiedzi ekspertów, dla których deklaracja Polski jest rozczarowująca. Charles Moore, główny analityk ds. Europy w think tankuEmber, stwierdził, że „zapowiedź Polski (…) pokazuje, że polski rząd po raz kolejny nie zrozumiał, jak szybko zmienia się krajobraz w energetyce. Te dwa zobowiązania nie mają żadnego sensu w kontekście europejskim”. Jego zdaniem przyczyną tego stanu rzeczy jest m. in. fakt, że polskie elektrownie węglowe już w latach 20. (czyli w ciągu najbliższych lat) będą nierentowne.

Z kolei Aleksander Śniegocki, kierownik programu “Klimat i energia” w instytucie analitycznym WiseEuropa, wskazuje, że chociaż „z perspektywy globalnych negocjacji istotne jest, że Polska po raz pierwszy znalazła się na liście krajów które oficjalnie potwierdzają wycofanie się z węgla”, to sama deklaracja w obecnej formie stanowi problem wizerunkowy.

„Obecnie trendy rynkowe i regulacyjne wyraźnie wskazują, że Polska odejdzie od węgla już w latach 30., otwartym pytaniem pozostaje tylko czy stanie się to bliżej początku czy końca dekady. Dlatego też wypisywanie się z listy ważnych gospodarek i utrzymywanie, że Polska na mocy tej deklaracji wycofa się z węgla dopiero w latach 40. (…) nie zwiększa to pola manewru dla rządu wobec realiów wymuszających transformację energetyki już w perspektywie najbliższych kilkunastu lat” – mówi analityk.

Warto w tym miejscu popatrzeć na temat odchodzenia od węgla z większej perspektywy. Otóż w gronie 40 państw, które złożyły deklarację całkowitej dekarbonizacji nie ma największych światowych trucicieli, czyli Chin, Indi oraz Stanów Zjednoczonych. Te trzy kraje odpowiadają za połowę światowej emisji CO2. Wg danych Global Carbon Project za rok 2017 Chiny emitują 9,8 mld ton CO2 rocznie (27 proc. globalnej emisji), Stany Zjednoczone – 5,3 mld t CO2 (15 proc.), a Indie – 2,5 mld t CO2 (6,8 proc.). Odejścia od węgla nie zadeklarowała też Australia - 414 mln ton CO2 (1,1 proc. światowej emisji), jeden z większych producentów węgla.

Kliknij i zobacz grafikę w większym rozmiarze

Dla porównania cała Unia Europejska jeszcze z Wielka Brytanią, odpowiada za 9,8 proc. globalnej emisji dwutlenku węgla (3,5 mld t CO2). Więc pytanie, ile będą warte europejskie wysiłki jeśli najwięksi truciciele ani myślą wiązać się czasowymi deklaracjami odejścia od węgla.

Czy to dobrze, że Polska zadeklarowała odejście od węgla do 2049 roku?