Odra popłynie nowym korytem. Spektakularna operacja

Odra popłynie w wykopanym od zera nowym korytem, a właściwie dwoma nowymi korytami w Raciborzu.

Skierowanie rzeki na nowe tory wodne ma związek z budową zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny. Jak informuje Linda Hofman, rzecznik prasowa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach zmianie ulegnie trasa dotychczasowego przepływu rzeki Odry w rejonie zapory czołowej budowanego zbiornika.

- Wody rzeki zostaną skierowane kolejno do nowych, wybudowanych w zaporze czołowej obiektów: Upustu do Odry Miejskiej oraz Budowli Przelewowo-Spustowej. Każdy z tych obiektów jest osobną budowlą hydrotechniczną i będzie uposażony w kanał doprowadzający i odprowadzający wodę. Kanały te poprowadzą wody Odry nowymi trasami, których łączna długość wyniesie ok. 3730 metrów – mówi rzeczniczka.

Z uwagi na logistykę i harmonogram prac na placu budowy zadanie to podzielono na dwa etapy. W ramach pierwszego rzeka Odra zostanie skierowana nowym korytem do Upustu do Odry Miejskiej - drugiego z najważniejszych obiektów na zbiorniku, odpowiedzialnego za ochronę przeciwpowodziową.

Po operacji "przepięcia" Odry do dwóch nowych koryt rzeka przestanie płynąć widocznym na rysunku lewym korytem

Nowy kanał zostanie napełniony wodą, następnie zostaną rozebrane groble, oddzielające kanał od koryta Odry i wówczas woda przepłynie przez Upust do Odry Miejskiej pod zaporą czołową zbiornika Racibórz Dolny, by płynąć w kierunku miasta nowym kanałem odprowadzającym. Po tej operacji wyłączony zostanie dotychczasowy odcinek Odry.

Uruchomienie Upustu do Odry Miejskiej wraz z kanałami doprowadzającym i odprowadzającym zaplanowano na czerwiec 2019 roku. Będzie to dość spektakularne przedsięwzięcie. - Całość operacji zostanie przeprowadzona w taki sposób, by zapewnić dopływ wody do Odry Miejskiej bez konieczności „zatrzymania” rzeki (wstrzymania przepływu wody) – mówi Linda Hofman. Jednocześnie zaznacza, że realizacja prac nie będzie oddziaływała na mieszkańców miasta, nie wywrze również znaczącego wpływu dla tzw. Odry Miejskiej.

W drugim etapie wody rzeki Odry zostaną z kolei skierowane nowym korytem do najważniejszej budowli zbiornika - Budowli Przelewowo-Spustowej. Realizacja tej operacji jest planowana pod koniec III kw. bieżącego roku.

>>>Zbiornik Racibórz – zobacz budowę z perspektywy drona<<<

Zbiornik Racibórz Dolny mieści się w granicach województwa śląskiego na terenach należących do miasta Raciborza oraz gmin Krzyżanowice, Kornowac, Lubomia i Gorzyce. Ogółem obiekt ten zajmie powierzchnię 2626 ha, na której znajdować będzie się czasza zbiornika, obwałowania, kanał zrzutowy oraz obiekty melioracyjne regulujące stosunki wodne na przyległym terenie. Zbiornik Racibórz Dolny zajmuje tereny od mostu drogowego w Krzyżanowicach, aż za rozgałęzienie rzeki Odry na Odrę Miejską i Kanał Ulgi w Raciborzu. Na obszarze tym znajdują się użytki rolne, lasy, użytki kopalne oraz byłe tereny osiedlowe wysiedlanych wsi - Nieboczowów i Ligoty Tworkowskiej zamieszkałych wcześniej przez ok. 240 rodzin.

To największa budowa hydrotechniczna w Polsce. Powierzchnia zbiornika wynosi 26,3 km kw., długość zapór - 22,4 km, a ich wysokość nawet do 11 m. Racibórz Dolny będzie miał pojemność 185 mln m sześc.

Zbiornik umożliwi dwukrotne zmniejszenie połowę fali powodziowej z 1997 r., czyli z powodzi tysiąclecia. Fala miała rozmiar Q=3120 m3/sek. Zbiornik zmniejszy tę wielkość do 1538 m3/sek. Innymi słowy w założeniu zbiornik nie dopuści do powtórzenia kataklizmu z 1997 roku, tym samym zapewni ochronę przeciwpowodziową dla około 2,5 mln ludności zamieszkującej na terenie województw śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego.

Budowa trwa od 2013 roku. Miała się zakończyć w 2017 roku, jednak wykonawca – hiszpański Dragados nie wyrabiał z harmonogramem i w 2016 roku został wyrzucony z kontraktu. Nowym wykonawcą jest konsorcjum firm z liderem – Budimexem. Zawirowania z pierwszym wykonawcą, konieczność wykonania inwentaryzacji, także wyłonienie nowego wykonawcy spowodowały wydłużenie inwestycji o blisko trzy lata. Nowy termin ukończenia inwestycji to 18 stycznia 2020 roku. Według Wód Polskich prace przebiegają sprawnie i termin jest bezpieczny.

Inwestycja kosztuje nieco ponad 1,5 mld zł, z czego około 160 mln zł pochodzi z budżetu państwa i NFOŚ, 417 mln z UE, 283 mln to pożyczka z Banku Światowego a blisko 490 mln to kredyt z Banku Rozwoju Rady Europy.