Pokonać biurokrację. Wywiad z Jackiem Cieplakiem, zastępcą Rzecznika MŚP o akcji #RatujBiznes

Tomasz Raudner, ŚląskiBiznes.pl: Panie Jacku, proszę powiedzieć, dlaczego akcja #RatujBiznes została wdrożona i na czym polega?

Jacek Cieplak, z-ca Rzecznika MŚP, koordynator akcji #RatujBiznes: Jest to akcja oddolna, społeczna, polegająca na tym, że w momencie, kiedy jeszcze nie było przepisów Tarczy Antykryzysowej przedsiębiorcy już się do nas zgłaszali i pytali, co mają robić, ponieważ w tym biznesie każdy dzień ma ogromne znaczenie. Dlatego też wpadliśmy na pomysł zamieszczania wszystkich wniosków na obowiązujących przepisach, nie związanych z Tarczą Antykryzysową u nas na stronie, a później następnie rozszerzyliśmy te wnioski o wszystkie możliwe z Tarczy Antykryzysowej.

Do tego postanowiliśmy zaprosić środowiska prawnicze i doradców podatkowych do naszej akcji, którzy bezpłatnie chcieliby świadczyć pomoc dla przedsiębiorców, przede wszystkim tych najmniejszych, z sektora MŚP, ponieważ biurokratyzm, który występuje w związku z możliwością i potrzebą składania wniosków jest dosyć duży.

Akcja rozwija nam się całkiem dobrze, mamy ponad 200 kancelarii z całej Polski, również ze Śląska zgłaszają się kancelarie i ja, korzystając z możliwości, bardzo dziękuję i za pomoc, i za dobrą wolę prawników.

200, nawet ponad 200 kancelarii, to jest sporo, prawda?

Wydaje się, że to dużo jak na, tak naprawdę, dwa dni akcji. Natomiast cały czas zgłaszają się nowe kancelarie. Mamy też w dużej części pracę zdalną, dlatego na bieżąco dodajemy kancelarie. Myślę, że dzisiaj będzie już około 300 kancelarii.

Jest pan w stanie powiedzieć, które przepisy sprawiają przedsiębiorcom najwięcej kłopotów i przy których potrzebują najbardziej pomocy?

Żeby była jasność. Akcja polega na tym, że u nas na stronie rzecznikmsp.gov.pl, podstronie ratujbiznes, mamy zamieszczone wszystkie wnioski związane z pomocą, przede wszystkim doraźną, w sytuacji, w której się znaleźliśmy, sytuacji pandemicznej, zamykania przedsiębiorstw, niemożności prowadzenia działalności gospodarczej, czy wykonywania pracy. Dlatego też

na naszej stronie są zamieszczone wszystkie wnioski, a kancelarie są po to, żeby pomóc w wypełnieniu tych wniosków. Kancelarie nie są tu po to, aby świadczyć pomoc prawną natury prowadzenia naszej działalności. Sa tylko po to, by pomagać przy wnioskach. To też są przedsiębiorcy, też mają swoje problemy, ale zgodzili się, by użyczyć swojej wiedzy przy tych wszystkich problemach związanych z wypełnianiem wniosków o możliwe dotacje, odroczenia, czy przesunięcia na raty swoich zobowiązań. To jest clue akcji #RatujBiznes, czyli to, jak przedsiębiorcy mogą rządową pomoc uzyskać.

Być może pomoc prawników nie byłaby potrzebna, gdyby przepisy pomocowe były proste, jasne i przejrzyste, prawda?

To po pierwsze, że mamy setki stron w samej Tarczy Antykryzysowej, co nie jest bardzo proste do przejścia, nawet dla znaczącej grupy prawników.

Po drugie my postulowaliśmy, żeby np. z ubezpieczeń społecznych wyłączyć wszystkich przedsiębiorców sektora MŚP. Mamy takie rozwiązania, jeśli chodzi o rolników. Rolnicy zostali odgórnie wyłączeni systemowo. I to są najlepsze rozwiązania, dlatego my uważamy, że takie rozwiązanie powinno być przeniesione na przedsiębiorców sektora MŚP.

Czyli odgórnie wyłączamy sektor, nie ma żadnego składania wniosków, łapiesz się w sektor MŚP – jesteś wyłączony.

Natomiast sytuacja jest taka, że jeśli chodzi o składki, to wyłączeni są tylko mikroprzedsiębiorcy, i po złożeniu wniosku. Więc to zawsze łączy się z tym, że mamy biurokrację i uznaniowość. Jakiś urzędnik będzie musiał uznać, czy wniosek został formalnie poprawnie napisany i czy przedsiębiorca spełnia przesłanki. Dlatego też poprosiliśmy kolegów z samorządów prawniczych, żeby pomogli tym najmniejszym, żeby jak najszybciej uzyskali tę pomoc, ponieważ sprawdza się tu powiedzenie „czas to pieniądz”, a w tym przypadku również i życie wielu przedsiębiorców.

Dobrze wypełniony wniosek, a przynajmniej – w założeniu dobrze wypełniony – to jest jeden element układanki. Ale jest jeszcze drugi – rozpatrywanie przez urzędników. Pytanie, czy aparat urzędniczy nadąży z rozpatrywaniem wniosków?

Mam nadzieję, że tak, natomiast wiemy wszyscy, że, po pierwsze, bardzo dużo osób jest na pracy zdalnej, po drugie – będą to prawdopodobnie wnioski składane głównie przez internet, a po trzecie – w momencie, kiedy wnioski nie będą rozpatrywane pozytywnie na rzecz przedsiębiorcy, wtedy możemy wkraczać my, jako Biuro Rzecznika MŚP. Ponieważ w momencie, jeśli przedsiębiorca uzna, że spełnia warunki, a jednak jego wniosek został odrzucony, to wówczas wchodzi do gry Biuro Rzecznika z całym działem prawnym i to my pomagamy przedsiębiorcy przy odwołaniach, czy problemach z uzyskaniem samej pomocy.

Więc mamy dwa etapy – najpierw wypełnienie wniosku przy pomocy kancelarii i skierowanie do urzędu, a potem jest kwestia, jak szybko zostanie rozpatrzony i, co najważniejsze, czy na korzyść przedsiębiorcy rozstanie rozpoznany.

Mogło to być znacznie prostsze, a tak, to mogą pojawić się sytuacji, kiedy będzie trwało rozpatrywanie wniosku, a przedsiębiorca finału nie doczeka, bo już go zwyczajnie nie będzie.

Myślę, że niestety będą takie przypadki, bo tego nie da się uniknąć, gdyż cała sprawa polega na tym, jak długo będziemy mieć blokadę kraju i gospodarki. Mamy na szali najwyższe dobra, czyli zdrowie i życie obywateli, natomiast po drugiej mamy gospodarkę. Może nie po drugiej, bo przecież to współistnieje w korelacji, ale im szybciej medycznie się zabezpieczymy, tym szybciej odblokowana będzie gospodarka.

Przedsiębiorca, który nie wie, na jak długi okres będzie zblokowany, nie wie, jak sobie z tym radzić, jakie zrobić zapasy, jak zabezpieczyć się kredytowo. Więc myślę, że rząd będzie musiał bardzo szybko podejmować działania i informować przedsiębiorców na bieżąco, w jakiej jesteśmy sytuacji i na jaki okres mają się przygotować.

Dziękuję za rozmowę.

Też bardzo państwu dziękuję i jeszcze raz pozdrawiam wszystkie kancelarie i wielkie dzięki dla nich, że chcą pomagać przedsiębiorcom.