Pracownicy handlu nie chcą pracować w niedzielę. Odwoływane urlopy, zmiana grafiku na ostatni moment

Dotychczas było spokojnie, bo przez rok STOP Nieuczciwym Pracodawcom odnotowało zaledwie kilka skarg na to, że pracownicy muszą przychodzić do pracy w niedzielę. Wszystko zmieniło się, gdy okazało się, że swoje sklepy otwierają takie sieci jak Biedronka czy Dino.

– Może nie możemy jeszcze mówić o wielkiej fali skarg, ale jest ich znacząco więcej. Dotyczą przede wszystkim tego czy pracownicy muszą przychodzić do pracy w niedzielę, czy mogą odmówić oraz czy pracodawca może ich zwolnić jeżeli zdecydują się na pozostanie w domach – mówi prezes Małgorzata Marczulewska.

– Sprawa jest prosta. Jeżeli sklep jest czynny w niedzielę zgodnie z prawem, to pracownik nie ma prawa odmówić pracodawcy stawienia się w pracy. Stąd też uważamy, że konieczne są w tym zakresie regulacje. Niekoniecznie jednak mowa o całkowitym zakazie handlu w niedzielę – dodaje prezes stowarzyszenia STOP Nieuczciwym Pracodawcom.

Skargi pracowników handlu dotyczą tego, że muszą przychodzić do pracy w niedzielę. Nie brakuje też skarg związanych z tym, że dowiadują się o tym na ostatnią chwilę. Problemem handlu jest zbyt mało pracowników, widać to szczególnie w kurortach nadmorskich, gdzie często zaledwie kilka osób obsługuje cały sklep, a klientów jest całe mnóstwo. Skargi dotyczą także odwoływanych urlopów lub przenoszenia ich na jesień.

Jak wynika z danych stowarzyszenia wśród pracowników zapanował popłoch. Zakaz handlu w niedzielę powoli staje się fikcją. Handel w siódmy dzień tygodnia powrócił do takich sieci jak Dino, Biedronka, Intermarche, Lewiatan czy sieci convience.

Pracownicy dotychczas nie skarżyli się na konieczność pracy w niedzielę, ale takich sytuacji było zaledwie kilka w roku. Poszerzenie spektrum spotkało się raczej z negatywnym przyjęciem pracowników dyskontów.

– Pracownicy przyzwyczaili się do wolnych niedzieli. Klienci oceniają ponowny handel pozytywnie, ale dla pracowników to dodatkowe obowiązki, które w obecnej sytuacji nie są zwykle dodatkowo premiowane. Swojego czasu proponowaliśmy, by osoby pracujące w niedzielę były dodatkowo wynagradzane, ale rządzący wolą skupiać się na regulacjach ograniczających, a nie doceniających pracowników, co oceniamy negatywnie – mówi Małgorzata Marczulewska.

Na co najczęściej skarżą się pracownicy handlu obecnie?

– Skargi i pytania dotyczą tego, czy w ogóle pracownik musi pracować w niedzielę czy na przykład może odmówić. Niestety tu odpowiedź jest prosta: nie. Pracodawca ustala harmonogram pracy i nie możemy mu powiedzieć, że w niedzielę nie pracujemy. Skargi często dotyczą także trybu i warunków pracy. Niektórzy o tym, że sklep będzie czynny w niedzielę dowiadują się w piątek wieczorem. Zdarzają się także skargi na odwoływane urlopy, bo na przykład pracowników w danym sklepie jest za mało oraz na to, że w sklepach jest tłum ludzi i po prostu nie ma komu pracować. Takich skarg dostajemy dużo z kurortów nadmorskich – mówi Marczulewska.

Rada dla pracowników: rozmowa z pracodawcą

Nie każdy musi chcieć pracować w niedzielę. Jak pracownicy mogą więc podejmować rozmowy z pracodawcami? – Przede wszystkim na spokojnie i bez nerwów. Argumenty, które docierają do nas to zwykle informacje, że ktoś nie chce pracować w niedzielę nie z lenistwa, a na przykład konieczności rodzinnych. To argument podejmowany często i należy go docenić. Nie wszyscy mają okazję spędzić ze sobą dzień w tygodniu i dla wielu rodzin niedziela była dniem, gdzie mogli wspólnie spędzić czas – mówi prezes Marczulewska.

– Pracownik nie może odmówić przyjścia do pracy w niedzielę, ale może poprosić, by w miarę możliwości nie angażować go w pracę w ten dzień z powodów rodzinnych. Idealnym modelem byłoby gdyby w niedzielę pracowali ochotnicy, którzy byliby dodatkowo premiowani. Obawiam się jednak, że w sytuacji gdy tak mocno brakuje rąk do pracy w handlu to niemożliwe – dodaje.

Kilka tygodni temu pisaliśmy o testowaniu przez Biedronkę otwierania sklepów w niedzielę. Wirtualnemedia.pl postanowiło zapytać pracowników, co sądzą na ten temat:

- Po całym tygodniu pracownicy są już tak przemęczeni, że dla nich ta niedziela to jest jedyny dzień, kiedy wszyscy mogą odpocząć. Słyszę od pracowników, że oczekują od PiS zmiany ustawy [o zakazie handlu w niedziele - [przyp. red.,] bardziej radykalnych zapisów uniemożliwiających otwierania sklepów w niedziele - opowiada portalowi Wirtualnemedia.pl rozmówca – działacz Solidarności w Biedronce.

- Atmosfera wśród pracowników jest po prostu zła. Mam sygnały, że ludzie uciekają na zwolnienia lekarskie, rzucają papierami. Po prostu przeraża ich ta sytuacja, nie chcą pracować w niedzielę. Z nimi nikt tego nie ustalał. Niektórzy z nich mówią wręcz, że czują się jak cytryna wyciśnięta z soku. W sklepach pracuje wiele matek samotnie wychowujących dzieci, a one skarżą się, że jak mają z dnia na dzień zorganizować opiekę dla maluchów na niedzielę? Przecież nie zostawią ich samych - mówi związkowiec.

Tymczasem grupa posłów PiS z Januszem Śniadkiem na czele przygotowała projekt ustawy zaostrzającej handel w niedzielę. Ma z niej zniknąć furtka pocztowa.

O dalsze losy zakazu handlu zapytaliśmy czytelników ŚląskiegoBiznesu.pl. Aż 66,9 proc. internautów opowiedziało się za całkowitym wycofaniem zakazu.