Prima aprilis. Jest przełom w sprawie A4 bis. Autostrada powstanie

Biorąc pod uwagę fakt, że przygotowanie nowej inwestycji drogowej od podstaw jest przedsięwzięciem skomplikowanym i długotrwałym, to sześć lat od rozpoczęcia projektowania do oddania drogi do użytku wydaje się przedsięwzięciem wręcz karkołomnym. Jednak w przypadku A4 bis występują dwa zasadnicze plusy.

Dwa plusy za budową A4 bis

Lwią część pracy wykonało już Przedsiębiorstwo Projektowo – Usługowemu „INKOM”. Opracowało „Koncepcję przebiegu autostrady A4 bis w ujęciu wariantowym” na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. Upubliczniony w 2019 roku dokument następnie został poddany konsultacjom z gminami, na terenie których wytyczono proponowane trasy autostrady A4 bis.

Powstały cztery warianty drogi, o czym szerzej pisaliśmy w lutym 2021 roku. Autorzy koncepcji jednoznacznie wskazują za najlepszy wariant I. Opisany jest następująco:

„Wariant nr 1 liczy 55,6 km. Jego początek zaznaczono w Żernicy, gdzie miałby się łączyć węzłem z A4. Dalej trasa omija tereny otuliny Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” i w Nieborowicach przecina DK 78. Zaprojektowano tu węzeł. W rejonie miejscowości Kuźnia Nieborowicka trasa wariantu I krzyżuje się bezkolizyjnie i bez włączeń z DW 921 a w rejonie miejscowości Krywałd krzyżuje się także bezkolizyjnie i bez włączeń z DP29825 - ul. Feliksa Michalskiego. Dalszy przebieg trasy zlokalizowano na terenach leśnych, omijając lokalną zabudowę mieszkaniową. W miejscowości Szczygłowice trasa krzyżuje się z dwutorową zelektryfikowaną linią kolejową.

Po minięciu miejscowości Szczygłowice trasa zmienia kierunek przebiegu na wschód - zachód. Do skrzyżowania z autostradą A1 w miejscowości Dębieńsko biegnie przez tereny pól, łąk i nieużytków, częściowo przez tereny zalesione. Na skrzyżowaniu z autostradą A1 zaprojektowany zostanie węzeł „Dębieńsko”. Autorzy uważają, że „w związku z brakiem możliwości zapewnienia odległości zgodnej z wytycznymi pomiędzy węzłem istniejącym a nowoprojektowanym, należy zaprojektować węzeł zintegrowany łącząc oba węzły jezdniami zbierająco – rozprowadzającymi równoległymi do trasy A4 BIS.”

Za węzłem „Dębieńsko” trasa A4 BIS przebiega przez tereny pól i lasów do miejscowości Pelcówka, gdzie likwidacji ulegnie kilka zabudowań. Trasa krzyżuje się w tej miejscowości bezkolizyjnie i bez włączeń z DW 925. W miejscowości Pelcówka następuje wyłączenie niezależnego przebiegu wariantu IA.

 Tutaj w większym rozmiarze

W dalszym przebiegu trasa zmienia kierunek na północno – południowy, przecinając tereny leśne i omijając lokalną zabudowę mieszkalną okolic Orzesza. Następnie dociera do Łazisk Średnich, gdzie krzyżuje się z DK 81 poprzez projektowany węzeł autostradowy „Łaziska”. Za węzłem „Łaziska” trasa zmienia kierunek na wschód – zachód i do miejscowości Wyry przebiega przez tereny nieużytków oraz tereny zalesione. Lokalnie występują kolizje z zabudową mieszkaniową. W rejonie południowej części miejscowości Łaziska Średnie trasa zmienia kierunek na północ – południe, omijając miejscowość Wyry po stronie zachodniej. Na odcinku tym występują tereny pól, łąk oraz nieużytków. Po ominięciu miejscowości Wyry trasa dochodzi do DW 928, którą przekracza bezkolizyjnie i bez włączeń. Dalszy przebieg do skrzyżowania z DK 44 zlokalizowany jest na terenach pól i łąk. Na tym odcinku nie występują kolizje z lokalną zabudową. Na skrzyżowaniu z DK 44 zostanie zaprojektowany węzeł autostradowy „Wilkowyje”. Od węzła „Wilkowyje” do węzła „Czułów” na skrzyżowaniu z DK 86 trasa A4 BIS przebiega przez tereny leśne. Za węzłem „Czułów” trasa biegnie dalej przez tereny leśne aż do skrzyżowania z drogą ekspresową S1. Na tym odcinku w miejscowości Ławki występuje kilka kolizji z lokalną zabudową. Na skrzyżowaniu z S1 zaprojektowany zostanie węzeł „Kosztowy II”. Trasa włączy się ponownie do A4 poprzez projektowany węzeł „Mysłowice Dziećkowice”, zlokalizowany około dwóch km w kierunku Krakowa za PPO „Brzęczkowice”.

A4 bis według wariantu I

GDDKiA postanowiła więc zlecić opracowanie STEŚ-R, czyli Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowe inwestycji z Koncepcją Programową, bazując właśnie na wariancie I. W opracowaniu koszt budowy wariantu oszacowany został na blisko 5,3 mld zł, jednak trzeba wziąć pod uwagę upływ czasu (dokument powstawał w latach 2018-2019), inflację, wzrost cen. Dlatego dziś szacuje się koszt na 6,5 mld zł.

Drugi plus przemawiający za powodzeniem przedsięwzięcia wynika już bardziej z czynnika społeczno – gospodarczego. Otóż południowej obwodnicy Aglomeracji wszyscy chcą i oczekują. W przeciwieństwie do CPK, przeciwko któremu protestują zarówno mieszkańcy jak i władze samorządowe w woj. śląskim. Mieszkańcy województwa nie kupują rządowej narracji o pendolino mknącym 200 km/h między blokami i hałdami, które zawiezie nas za 4 godziny do Gdańska.

Za to brak nowej drogi biegnącej niemal równolegle do obecnej autostrady A4 odczuwalny jest boleśnie. Są dni, kiedy chorzowskim i katowickim odcinkiem autostrady przejeżdża po 100 tys. samochodów. Potoki aut dowożące ludzi do pracy zapychają następnie miejskie ulice.

- Biorąc pod uwagę ilość pojazdów codziennie wjeżdżających, ale i przejeżdżających przez Katowice taka obwodnica byłaby oczekiwana. Realizacja obwodnicy od południa Katowic z pewnością wpłynęłaby na ograniczenie ruchu w samych Katowicach, w tym także na autostradzie A4, co zgłaszane było przy przygotowywaniu planów transportowych zarówno na szczeblu wojewódzkim, jak również rządowym – mówiła nam w lutym 2021 roku Ewa Lipka, rzecznik UM Katowice.

Rozbudowa istniejącej A4 np. poprzez dodanie kolejnego pasa ruchu byłaby urbanistycznym i projektowym koszmarem. Zwyczajnie nie ma na to miejsca. To nie słabo zabudowane rejony za Wrocławiem w kierunku Legnicy, gdzie trwają przygotowania do poszerzenia A4 w istniejącym śladzie. Tam również rozważano budowę alternatywnego fragmentu A4, jednak zdrowy rozsądek przeważył. 

Można więc oczekiwać, że uzyskiwanie wszelakich zgód środowiskowych nie będzie przebiegało w atmosferze protestów mieszkańców, czy np. organizacji ekologicznych, bo składanie odwołań do RDOŚ czy sądów potrafi wydłużyć proces projektowania o lata.

Minister zleca, GDDKiA wykonuje

GDDKiA dotąd wzbraniała się przed komentowaniem spekulacji w sprawie A4 bis, jednak teraz zmienia front.

- Dostaliśmy polecenie z Ministerstwa Infrastruktury, aby uzyskać Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowe inwestycji. To pierwszy krok do projektowania. Inwestycja nie posiada jeszcze zapewnionego finansowania. Ale to nic nie znaczy. Trwa też projektowanie drogi ekspresowej S11, która połączy woj. śląskie z Pomorzem, a nasz odcinek również nie został wpisany do planu finansowego. To bardziej formalność – dowiadujemy się w biurze prasowym GDDKiA.

Co sądzicie o przełomie w sprawie budowy autostrady A4 bis?