Przedsiębiorcy apelują o deregulację i stabilny system podatkowy. Obecne przepisy uderzają zwłaszcza w sektor MŚPm

Głos Przedsiębiorców: oczekiwania i korzyści z deregulacji

Dr Jacek Goliszewski, prezes Business Centre Club, w rozmowie z agencją Newseria, podkreśla znaczenie deregulacji.

Liczymy na deregulację –  mówi w imieniu przedsiębiorców. –  Korzyści jest naprawdę sporo, przede wszystkim oszczędność czasu. Większe firmy mają doradców, którzy pomagają im w sprawach deregulacyjnych, natomiast te mniejsze spędzają dużo czasu na studiowaniu przepisów. Druga sprawa to koszty. Im więcej przepisów i bardziej są złożone, tym wyższe są koszty zewnętrzne i wewnętrzne funkcjonowania firm. I trzecia sprawa, niejako wypadkowa tych korzyści: jest oszczędność kosztów i więcej czasu na zarządzanie, wypracowanie decyzji, planowanie swojej działalności i analizę efektywności.

Eksperci BCC jednogłośnie wskazują, że deregulacja to nie tylko postulat przedsiębiorców, ale również konieczny element przyspieszenia wzrostu gospodarczego i zwiększenia inwestycji w Polsce, zwłaszcza w kontekście obecnej sytuacji finansowej państwa i spowolnienia gospodarczego w Unii Europejskiej.

System podatkowy i sprawozdawczość - obszary wymagające poprawy

– Priorytetem jest stworzenie spójnego, przejrzystego i przewidywalnego systemu podatkowego. Druga sprawa to jest cały system sprawozdawczości, który przedsiębiorcy muszą dostarczać do urzędów skarbowych – tego jest za dużo i jest bardzo uciążliwe. Trzecia sprawa to odpowiednie vacatio legis, żebyśmy nie byli zaskakiwani szybkimi zmianami - zaznacza dr Jacek Goliszewski.

Dane z raportu „Barometr prawa” Grant Thornton alarmują, że w latach 2014-2023 w polski system prawny wprowadzono blisko 250 tysięcy stron nowych przepisów. Dwadzieścia kluczowych ustaw regulujących działalność gospodarczą było nowelizowanych aż 1189 razy, co spowodowało wzrost ich objętości o 53%. W samym 2023 roku uchwalono 34,4 tys. stron nowego prawa i wprowadzono 1604 modyfikacje przepisów dotyczących działalności gospodarczej.

Prof. dr hab. Ewa Łętowska, była Rzeczniczka Praw Obywatelskich i sędzia Trybunału Konstytucyjnego, zwraca uwagę na rozbieżność między teorią a praktyką.

Ciągle mamy problem z prawem deklarowanym i prawem stosowanym. I na to nie ma prostej odpowiedzi, myślę, że sam biznes, który rozmawia z politykami, bardzo dobrze wie, że tutaj są jeszcze ogromne rezerwy do tego, żeby jednak warunki funkcjonowania polskich przedsiębiorców podnieść na trochę wyższy, średni poziom - zauważa ekspertka.

Brak stabilności prawa negatywnie wpływa na małe i średnie przedsiębiorstwa, które często nie dysponują wystarczającymi zasobami, aby na bieżąco dostosowywać się do zmieniających się regulacji.

Dr hab. Adam Mariański, prof. Uczelni Łazarskiego z Mariański Group Kancelarii Prawno-Podatkowej, podkreśla z kolei problematykę systemu podatkowego i obciążeń dla przedsiębiorców.

Tylko wtedy, kiedy czujemy, że system podatkowy jest sprawiedliwy, staramy się płacić podatki należyte. Jeżeli natomiast mamy co do tego wątpliwości, to staramy się zmniejszyć obciążenia podatkowe. Problemem są także różne obciążenia, które są na przedsiębiorcach, jeżeli chodzi o liczbę zgłoszeń, oświadczeń, różnych regulacji i kary z tym związane. Jeżeli np. chodzi o raportowanie schematów podatkowych, średnia kara w Unii Europejskiej to jest 50 tys. euro, czyli mniej więcej 200 tys. zł, a w Polsce 32 mln zł - wylicza.

Złożoność polskiego systemu podatkowego potwierdzają międzynarodowe rankingi. Polska zajmuje drugie miejsce pod względem skomplikowania systemu podatkowego według Tax Complexity Index.

Inicjatywy deregulacyjne i potrzeba zmian

Premier Donald Tusk zaproponował przedsiębiorcom opracowanie propozycji deregulacyjnych. 

Zaproponowany tryb pracy, jeśli chodzi o zespół do spraw deregulacji, do którego wszedł BCC, jest oczywiście słuszny, natomiast premier mówił o deregulacjach, które mogą być zmieniane rozporządzeniami. Dla nas to jest niewystarczające, uważamy, że deregulacja powinna objąć również ustawy - komentuje dr Jacek Goliszewski.

– Jeżeli deregulacja będzie traktowana na serio, a nie jako atrapa albo trampolina dla kogoś, kto sobie na tym chce zbić kapitał polityczny, to zapewne jest szansa, ale to musi być robione w sposób fachowy, a nie w sposób eksponujący walory propagandowe - dodaje prof. Ewa Łętowska.

Resort rozwoju również pracuje nad rozwiązaniami mającymi na celu poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej, jednak prace nad odpowiednimi przepisami się przedłużają.

Poprawa jakości legislacji: zmiany w regulaminie sejmu

W 2024 roku pozytywnie wyróżniły się zmiany w regulaminie sejmu, mające na celu poprawę jakości prac legislacyjnych, szczególnie w odniesieniu do inicjatyw poselskich i projektów nierządowych.

– Musimy o wiele większy nacisk położyć na trzy rzeczy: zwiększenie dialogu, a więc dyskusji z poszczególnymi grupami, których te zmiany prawne dotyczą. Druga sprawa, powtarzam – vacatio legis, przedsiębiorcy muszą mieć czas na przygotowanie zmian, wdrożenie odpowiednich procedur, wdrożenie odpowiednich systemów. I trzecia sprawa – musi być zwiększona ocena skutków regulacji danego rozporządzenia czy danego projektu - podkreśla dr Jacek Goliszewski.