Rada Przedsiębiorczości: PEP 2040 bez pomysłu na lukę po węglu. Dokument jest oderwany od rzeczywistości

7. Ambitny plan zeroemisyjnej energetyki offshore powinien być realizowany, ale jednocześnie trzeba go wspierać rozwojem dojrzałej technologii farm wiatrowych na lądzie. Konieczne jest zniesienie wszelkich barier, które hamowały rozwój energetyki wiatrowej na lądzie w ostatnich latach.

Budowa na Bałtyku pociąga za sobą szereg ryzyk, które mogą wywołać opóźnienia (np. kwestie ekologiczne, w tym składowiska substancji chemicznych z 2WŚ).

8. PEP2040 nie przewiduje żadnego planu rezerwowego na wypadek, gdyby zaproponowane rozwiązania były opóźnione. Jest to istotne ryzyko gospodarcze i społeczne, jakie nie zostało zmitygowane.

9. Zaprezentowana w PEP2040 polityka jest oparta na zachowawczych przesłankach ekonomicznych dotyczących potencjału wzrostu inwestycji w OZE. Nie uwzględnia perspektywy dalszego rozwoju technologii i znaczącego spadku kosztów energii elektrycznej z niektórych OZE [o ok. 10% rocznie w przypadku wiatraków na lądzie (IRENA) i o ok. 25% do 2040 w przypadku lądowych farm fotowoltaicznych (BEIS)] oraz rzeczywistych kosztów generacji energii z elektrowni jądrowych (ok. 500 zł/MWh, czyli ponad dwukrotnie więcej niż energia wiatrowa).

10. Jak już wspomniano, budujemy strategię energetyczną na importowanych surowcach i technologiach. Nie poprawi to polskiego bilansu płatniczego, zwiąże nas wieloletnimi kontraktami, a przy dynamicznie zmieniającej się sytuacji rynkowej, będzie podatne na przerwy w dostawach (strajk, awaria gazoportu, wypadek jak w Kanale Sueskim). Należy, korzystając z funduszy UE na badania i rozwój, pracować nad usprawnieniem istniejących i znalezieniem nowych źródeł zielonej energii. Jeżeli to możliwe, należałoby jak najszybciej zrezygnować z paliw kopalnych.

11. W PEP2040 pomijany jest fakt, że Polska może stać się eksporterem nośników energii. Zapotrzebowanie na wodór będzie w najbliższych 20 latach w Niemczech o wiele większe niż w Polsce. To nasza szansa na rolę kluczowego dostawcy surowców energetycznych dla Europy Zachodniej. Wymaga to jednak dużych ilości czystej energii, której dostarczyć mogą farmy wiatrowe na lądzie.

12. W dokumencie założono walkę z ubóstwem energetycznym do 2030, a tym czasem upadł projekt dopłat do zakupu energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. Widoczny jest brak w PEP2040 realnych mechanizmów ochronnych na wypadek gwałtownego wzrostu cen energii ze źródeł wytwarzania (między innymi ze względu na wysokie ceny uprawnień do emisji CO2) w okresie przejściowym (w tym zakresie dokument jest już mocno nieaktualny). Tymczasem

zaopatrzenie w energię droższe w Polsce niż w innych krajach UE może skutkować pogorszeniem konkurencyjności polskich firm w stosunku do konkurentów z UE, ale również gorszą niż w innych krajach kondycją finansową gospodarstw domowych.  W perspektywie roku 2040 wpływ kosztów energii elektrycznej na całkowite koszty produkcji będzie wielokrotnie wyższy niż obecnie.

Podstawą rozwoju cyfrowego, przemysłu 4.0, elektromobilności i gospodarki wodorowej jest tania, oparta na OZE i magazynach energii, zarządzana cyfrowo energia elektryczna. Istotą i sensem innowacyjnego rozwoju jest spójność technologii sieciowych na poziomie produkcyjnym, dystrybucyjnym, technologicznym i systemowym.

13. Strategia powinna przewidywać rozwiązania, które chroniłyby konkurencyjność kosztową przedsiębiorstw energochłonnych, dla których ceny energii mają zasadnicze znaczenie. Dotyczy to w szczególności producentów metali, wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych oraz chemikaliów. Produkcja ta jest w dużym stopniu eksportowana, poprawiając bilans płatniczy Polski. Bez jej zachowania nie da się zbliżyć do celów przyjętych w „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”, w szczególności odnoszących się do odsetka wartości dodanej tworzonej w przetwórstwie przemysłowym oraz stopy inwestycji. Zapewnienie w PEP2040 wsparcia budowy przez te przedsiębiorstwa własnych zeroemisyjnych źródeł energii sprzyjałoby osiągnięciu przez Polskę celów klimatycznych. Zapobiegłoby też wyprowadzaniu emisji gazów cieplarnianych poza Unię Europejską. Jako że produkcja ta jest skoncentrowana w regionach węglowych, chroniłoby także dobrze płatne miejsca pracy na terenach zagrożonych poważnymi skutkami ubocznymi odejścia od węgla, jak również stabilizowałoby dochody publiczne i – w efekcie – jakość usług publicznych na tych terenach. Dość powiedzieć, że produkcja energochłonna odgrywa w regionach węglowych większą rolę niż wydobycie węgla.