Silver Economy - odpowiedź na wyzwania demograficzne

Polska, podobnie jak inne kraje europejskie, stoi w obliczu transformacji demograficznej, która zmieni oblicze systemu społeczno-gospodarczego. Polska się wyludnia i starzeje, co stanowi olbrzymie zagrożenie.

Czy jednak to, co często postrzegane jest jako zagrożenie, może stać się szansą dla gospodarki?

Silver economy to całościowa koncepcja ekonomiczna obejmująca produkcję i konsumpcję dóbr oraz usług ukierunkowanych na potrzeby osób starszych. Co ważne, duży nacisk kładzie na wykorzystanie potencjału osób starszych w gospodarce. To kompleksowe podejście do zmian demograficznych i dostrzeżenie w nich szansy rozwojowej.

Podejście to kreuje międzypokoleniową więź i nowe modele współpracy, stymuluje innowacje i powstawanie nowych rynków w obszarze technologii użytecznych dla wszystkich grup wiekowych, wymusza modernizację infrastruktury miejskiej, przyspiesza cyfryzację usług publicznych, czy wreszcie determinuje powstawanie innowacyjnych modeli biznesowych.

Koncepcja silver economy istotnie transformuje również rynek pracy poprzez rozwój elastycznych form zatrudnienia, czy kreowanie nowych zawodów i specjalizacji. W zakresie infrastruktury wymusza z kolei adaptację miejsc pracy do potrzeb różnych grup wiekowych. Przede wszystkim jednak promuje aktywność zawodową w każdym wieku.

Silver economy wpływa także na zmiany w najbliższym otoczeniu każdego z nas. Wzmacnia lokalne społeczności poprzez aktywizację seniorów, rozwija lokalne usługi, tworzy centra aktywności, a także wspiera lokalną przedsiębiorczość.

Wpływa na projektowanie przestrzeni poprzez uwzględnienie potrzeb wszystkich grup wiekowych, promuje koncepcję "miast przyjaznych starzeniu", a także poprawia dostępność przestrzeni publicznej. Zmienia wreszcie podejście do zdrowia. Koncentruje się bowiem na profilaktyce zdrowotnej i rozwoju innowacyjnych metod diagnostyki i leczenia oraz promocji aktywnego starzenia się i zdrowego stylu życia.

Silver economy szansą na kompleksową modernizację gospodarki

Ta szeroka perspektywa wskazuje, że silver economy to nie tylko odpowiedź na potrzeby starzejącego się społeczeństwa, ale przede wszystkim szansa na kompleksową modernizację gospodarki. Jest to zatem strategia, która przekształca wyzwania demograficzne w katalizator rozwoju społeczno-ekonomicznego, przynosząc korzyści wszystkim grupom wiekowym.

W ostatnich latach zaobserwować można szereg działań zarówno w sferze publicznej jak i komercyjnej zgodnych z koncepcją silver economy. Działania te koncentrują się na trzech głównych obszarach. Po pierwsze jest to adaptacja istniejących produktów i usług (np. modyfikacja interfejsów produktów cyfrowych, zmiana designu produktów codziennego użytku, wprowadzanie ułatwień w obsłudze klienta).

Po drugie jest to tworzenie dedykowanych rozwiązań (np. firmy technologiczne specjalizujące się w rozwiązaniach dla seniorów, przedsiębiorstwa usługowe tworzące specjalne pakiety, czy instytucje finansowe projektujące produkty bankowe i ubezpieczeniowe).

Trzeci obszar to innowacje, a w szczególności inwestycje w badania i rozwój. Producenci stale opracowują nowe rozwiązania uwzględniające potrzeby ludzi starszych - tablety, telefony komórkowe, meble, systemy przywoławcze, interaktywne gry wspierające rehabilitację, czy aplikacje do koordynacji opieki nad seniorem. Dynamicznie rozwija się sektor profesjonalnej opieki domowej, usług asystenckich i opiekuńczych.

Przyszłość silver economy kształtować się będzie wokół kilku trendów.

W sektorze zdrowia i opieki zaobserwować będzie można dynamiczny rozwój zaawansowanej telemedycyny i rozwiązań z zakresu e-zdrowia. Zasadnicze zmiany czekają mieszkalnictwo, gdzie tradycyjne mieszkania ustąpią miejsca inteligentnym przestrzeniom życiowym wyposażonym w zaawansowane systemy wsparcia.

Miasta w coraz większym stopniu będą dostosowywane do zmieniającej się struktury demograficznej. Sektor finansowy i ubezpieczeniowy przygotowuje się do wprowadzenia szeregu innowacyjnych rozwiązań. Dedykowane produkty będą dostosowane do potrzeb osób starszych. Ubezpieczenia zdrowotne będą oferować kompleksową ochronę, zintegrowaną z systemami monitoringu zdrowia, a doradztwo emerytalne przekształci się we wszechstronne planowanie życia na emeryturze.

W obszarze technologii nastąpią istotne zmiany. W szczególności na znaczeniu zyskiwać będą chociażby roboty asystujące.

Demografia katalizatorem rozwoju społeczno-gospodarczego

Wbrew pesymistycznym przewidywaniom, demografia może stać się katalizatorem rozwoju społeczno-gospodarczego. Wartość rynku związanego z silver economy w Polsce stale rośnie i na horyzoncie nie widać żadnych symptomów, które mogłyby ten trend odwrócić. Obserwujemy już dziś powstawanie innowacyjnych modeli biznesowych dostosowanych do potrzeb seniorów. Prognozuje się zasadniczą zmianę w strukturze wydatków seniorów.

Od obecnie dominujących wydatków na zdrowie i podstawowe potrzeby do znaczącego wzrostu wydatków na zaawansowane usługi zdrowotne, technologie, rozrywkę, turystykę i rekreację, a także edukację.

Silver economy to szansa na transformację polskiej gospodarki. Kluczem do sukcesu będzie umiejętne połączenie potencjału technologicznego z rosnącymi potrzebami starzejącego się społeczeństwa.