Śląsk dostanie 20 mld zł na likwidację górnictwa i inwestycje w latach 2021-2027

Pieniądze mają trafić do woj. śląskiego w ramach umowy partnerstwa. Są to środki z puli 76 mld euro, które Polska otrzyma z unijnej polityki spójności i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Obecnie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej rozpoczyna cykl konsultacji umowy Partnerstwa, które odbędą się w każdym województwie. Na pierwszy ogień poszło woj. śląskie. Spotkanie online odbyło się 19 stycznia. 20 stycznia o negocjacjach ma się wypowiedzieć marszałek śląski Jakub Chełstowski.

- Rozpoczynamy cykl konsultacji projektu Umowy Partnerstwa, w którym pokazujemy, jak podzieliliśmy i w co chcemy inwestować pieniądze unijne na lata 2021-2027. Zamierzamy porozmawiać z przedstawicielami każdego województwa, partnerami społecznymi i gospodarczymi oraz wszystkimi, którzy chcą uczestniczyć w dyskusji nad kształtem wsparcia z funduszy europejskich w nowej perspektywie finansowej. Każdy głos jest dla nas ważny - powiedział minister finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusz Kościński.

Śląsk w nowym rozdaniu pieniędzy unijnych

Łączna suma środków unijnych przeznaczonych na realizację programów objętych Umową Partnerstwa wynosi 76 miliardów euro. Z tej kwoty 72,2 miliarda euro to środki na realizacją programów polityki spójności, pozostałe środki w wysokości 3,8 miliarda euro pochodzą z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i zostaną przeznaczone na zmniejszanie negatywnych skutków społeczno-gospodarczych transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu.

W nowym rozdaniu Funduszy Europejskich województwo śląskie będzie miało do dyspozycji największą kwotę ze wszystkich regionów.

- Na program regionalny, zarządzany przez marszałka, przeznaczyliśmy 2,36 mld euro, czyli najwięcej ze wszystkich województw – mówiła wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska i dodała, że region ma szansę na więcej środków na program regionalny.

- 25 proc. funduszy na programy regionalne w całym kraju zostanie rozdysponowane na etapie negocjacji kontraktu programowego – zapowiedziała.

Śląskie dostanie najwięcej pieniędzy z regionów Polski

Województwo będzie też największym beneficjentem środków na sprawiedliwą transformację. To 4,4 mld euro, które trafi do 6 regionów związanych z górnictwem – śląskiego, łódzkiego, małopolskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego i lubelskiego. Z tej puli województwu śląskiemu przypadnie 2,07 mld euro. Pieniądze te, razem ze środkami krajowymi, trafią między innymi na projekty dotyczące przekwalifikowania pracowników związanych z branżą wydobywczą, tworzenia nowych miejsc pracy, rekultywacji terenów pokopalnianych czy walki ze smogiem.

- Wiele inwestycji na Śląsku będzie finansowanych także z programów krajowych. Kontynuowana będzie realizacja Programu dla Śląska – zapewniła minister Jarosińska-Jedynak.

Na co wydane będą unijne pieniądze w latach 2021-2027?

Fundusze unijne, razem ze środkami krajowymi, będą wspierać innowacje, przedsiębiorczość, cyfryzację, infrastrukturę, ochronę środowiska, energetykę, edukację, oraz sprawy społeczne.

Polskie potrzeby rozwojowe nie są jedynym czynnikiem wpływającym na sposób inwestowania tych środków. Znaczenie mają również priorytety unijne, takie jak badania, innowacje, cyfryzacja, klimat i środowisko, a także rozporządzenia wydawane na poziomie UE. Wnika z nich na przykład, że 30 proc. środków budżetu Unii Europejskiej powinno wspierać klimatyczne działania Unii – polityka spójności też musi się do tego przyczynić.

Pieniądze zostały w projekcie Umowy Partnerstwa podzielone na programy krajowe i regionalne. Podobnie jak w latach 2014-2020 również w nowej rozpoczynającej się perspektywie około 60 proc. funduszy z polityki spójności trafi do programów realizowanych na poziomie krajowym. Pozostałe 40 proc. otrzymają programy regionalne, zarządzane przez marszałków województw.

Zielona transformacja jednym z priorytetów

- Jednym z priorytetów będzie transformacja w kierunku zielonej gospodarki przeprowadzona w taki sposób, by była ona bezpieczna i korzystna gospodarczo, a także akceptowalna społecznie. Wywalczyliśmy na to finansowanie unijne. Nasz kraj będzie największym beneficjentem Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji – podkreślał wiceminister Waldemar Buda.

Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji to nowy instrument służący zapewnieniu wsparcia obszarom zmagającym się z wyzwaniami społeczno-gospodarczymi wynikającymi z transformacji w dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Polska otrzyma na ten cel 3,8 miliarda euro. Rząd zdecydował, że do tej kwoty dołoży ponad 560 mln euro. Powstanie specjalny program poświęcony sprawiedliwej transformacji o wartości 4,4 mld euro.

Tomasz Rogala, prezes PGG: górnictwo generuje 10 razy więcej pieniędzy, niż ma dostać na transformację

Czy proponowane na transformację górnictwa pieniądze wystarczą? W listopadzie podczas konferencji EuroPower 2020 prezes PGG Tomasz Rogala wskazywał, że dziś polskie górnictwo węgla kamiennego generuje przepływy pieniężne na poziomie 4 mld euro rocznie, czyli 20 razy więcej, niż nowe środki z FST. Dodatkowo zasila budżety samorządów kwotą 3 mld zł rocznie i co roku kupuje sprzęt i usługi za 200 mln euro.

A zwróćmy uwagę, że prezes PGG odnosił się do całego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji wynoszącego 7,5 mld euro. Polska, jak napisaliśmy powyżej, będzie mieć ogółem 4,4 mld euro, a Śląsk - 2,07 mld euro, czyli blisko 9,5 mld zł.

Czym jest Umowa Partnerstwa?

Umowa Partnerstwa to dokument, który funkcjonuje również w bieżącej perspektywie finansowej UE. Pokazuje on zakres i sposób wykorzystania Funduszy Europejskich z polityki spójności. Umowa Partnerstwa jest ściśle powiązana z priorytetami Unii Europejskiej i celami rozwojowymi Polski na najbliższe lata.