Smogowe płuca stanęły na żorskim rynku. Gdzie jeszcze w Śląskiem sprawdzą stan powietrza?

Trwa szósta edycja akcji Polskiego Alarmu Smogowego "Zobacz, czym oddychasz. Zdrowe powietrze = zdrowie dzieci". W Żorach kampanię zainaugurowano w poniedziałek, 10 lutego 2025 r. Na płycie rynku stanął model płuc, które przez najbliższy miesiąc będą zbierały informację o miejskim powietrzu. Płuca są zbudowane w taki sposób, że im większy będzie stopień zanieczyszczenia, tym ciemniejsze zrobią się płuca. Wczoraj (10 lutego) były śnieżnobiałe.

Podczas wydarzenia na rynku obecni byli także uczniowie żorskich szkół, i ci najmłodsi oraz nieco starsi. Hasło tegorocznej kampanii jest bowiem skierowane na zdrowie dzieci.

Zaczynamy wydarzenie, które jest ważne. Ważne dla naszego miasta. Właśnie dzisiaj zaczynamy kampanię pod hasłem "Zobacz, czym oddychasz. Zdrowe powietrze = zdrowe dzieci". To jest kampania, która skupia się na negatywnym wpływie zanieczyszczeń powietrza na najmłodszych. Właśnie dlatego jesteśmy tutaj w takim gronie. Właśnie dlatego zaprosiliśmy uczniów szkół. W centrum tej kampanii znajduje się dwumetrowy model płuc, które oddychają powietrzem żorskim. I te płuca, które tutaj są zainstalowane, są wyposażone w taką specjalną flizelinę. I tam widzimy jak ona się zmienia pod wpływem właśnie naszego powietrza. Pomysłodawcą całej tej kampanii, w którą włączyły się Żory jest Polski Alarm Smogowy - mówił Adrian Lubszczyk, Naczelnik Wydziału Promocji, Kultury i Sportu w Urzędzie Miasta w Żorach.

Głos zabrał także koordynator PAS w województwie śląskim, Emil Nagalewski. Przekazał on ważną informację, że Żory są liderem w usuwaniu kopciuchów.

To, co płuca mają zilustrować to jakość powietrza, którym oddychamy. Jeśli powietrze w danym miejscu, w którym te płuca stacjonują jest złej jakości, te płuca zmieniają kolor. Na początku na szary, potem na grafitowy, a czasem nawet na czarny. Na szczęście od przyjęcia uchwały antysmogowej w 2017 roku w województwie śląskim ta jakość powietrza się poprawia. Jeszcze na początku, w pierwszych edycjach naszych akcji płuca już w zasadzie po 10 dniach stawały się czarne i kontynuowanie ich obecności w danym miejscu przestawało mieć sens - mówił Emil Nagalewski.

Teraz jednak sytuacja jest nieco inna, ponieważ stan powietrza w regionie się poprawił, i to znacząco. Płuca tak szybko nie zmieniają koloru, a kolor czarny w zasadzie się już nie pojawia.

Natomiast teraz po 4 tygodniach, bo te 4 tygodnie będą stały te płuca w Żorach, one wyjeżdżają różne. Czasami szare, czasami grafitowe, ale już raczej nie czarne, co też pokazuje, że nie zmarnowaliśmy ostatnich lat i ta jakość powietrza się poprawia. Nie chcę uprzedzać faktów, ale też wydaje mi się, że one jakoś spektakularnie czarne z Żor nie wyjadą, bo Żory mają dosyć duże sukcesy, jeśli chodzi o walkę ze smogiem i o walkę z tymi głównymi sprawcami zanieczyszczenia powietrza w sezonie zimowym, czyli z kopciuchami, pozaklasowymi piecami. Ich w Żorach pozostało już naprawdę niewiele. Jeśli porównamy miejscowości z naszego regionu, to można powiedzieć, że Żory są liderem w usuwaniu kopciuchów - dodał Emil Nagalewski.

Podczas konferencji przedstawiono cele kampanii oraz działania, które będą w jej ramach prowadzone.

Przygotowaliśmy szereg atrakcji dla małych i dużych mieszkańców Żor. Zaczynamy seansem filmowym o tematyce ekologicznej, skierowanym do najmłodszych. Zachęcamy wszystkich uczniów żorskich szkół podstawowych oraz tych uczących się poza naszym miastem do udziału w konkursie plastycznym. W Pałacu  Baranowice trwa także akcja „Adoptuj roślinę”, w której zapraszamy do bezgotówkowej wymiany roślin. Rośliny można wymieniać do 7 marca. Zaś 17 lutego o godz. 16:00 zapraszamy wszystkich chętnych do udziału w warsztatach ekologicznych połączonych z wykładem na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na nasze zdrowie. Wydarzenie odbędzie się w Pałacu Baranowice. Zwieńczeniem kampanii będzie seans „Bambi. Opowieść leśna”, 6 marca o godz. 16:00 w żorskim kinie. Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny – podkreśliła Klaudia Mojza, kierownik Referatu Efektywności Energetycznej.

Ile kopciuchów w Żorach już wymieniono?

Do tej pory w ramach działalności punktu informacyjno-konsultacyjnego programu „Czyste powietrze” i wsparcia Ekodoradcy  w Żorach zostało zrealizowanych ponad 1300 wniosków o wymianę źródła ciepła i termomodernizację na łączną kwotę niemal 16 milionów złotych! Mieszkańcy Żor mają również możliwość otrzymania dotacji na swoje inwestycje w zakresie wymiany kotła z miejskiego Program ograniczania niskiej emisji. Już w najbliższych tygodniach będą dostępne nowe wytyczne i możliwości współfinansowania ekologicznych działań, zarówno w ramach zmieniającego się programu rządowego „Czyste powietrze”, jak i kolejnego naboru z PONE. Zapraszamy mieszkańców do skorzystania z konsultacji i doradztwa u pracowników Wydziału Zarządzania Energią w budynku Urzędu Miasta mieszczącym się na żorskim rynku – mówił Marcin Stempniak – Główny Specjalista w Wydziale Zarządzania Energią.

Konkurs dla najmłodszych

W związku z rozpoczętą w Żorach kampanią ogłoszono także konkurs dla żorskich dzieci i młodzieży szkół podstawowych. Udział wziać mogą żorzanie chodzący do żorskich szkół, oraz tych znajdujących się poza miastem. W ramach konkursu należy wykonać komiks na papierze o rozmiarze A3. 

To jest konkurs plastyczny pod hasłem "Zobacz, czym oddychasz. Zdrowe powietrze = zdrowe dzieci". Konkurs, który kierowany jest do uczniów szkół podstawowych, tych żorskich szkół podstawowych, ale też do uczniów, którzy w naszym mieście mieszkają, a uczą się w szkołach w innym mieście. I zadaniem uczniów będzie wykonanie komiksu. To będzie komiks, który ma przedstawiać problem zanieczyszczenia powietrza w naszym mieście, ogólnie w mieście i to, jak sobie z takim problemem można poradzić. Każda praca musi być przygotowana indywidualnie przez ucznia w dowolnej płaskiej technice plastycznej na arkuszu w formacie A3. Z tyłu musi być ona oczywiście czytelnie podpisana imieniem i nazwiskiem. Osobno będą oceniane prace w dwóch kategoriach. Najpierw uczniowie od klas 1-4 to jest jedna kategoria, druga kategoria to uczniowie od klas 5-8. A takie prace konkursowe wraz z kartą zgłoszeniową trzeba dostarczyć do 4 marca do nas, do urzędu miasta Żory. Warto się postarać, bo oczywiście przygotowaliśmy nagrody w tym konkursie, a te nagrody to będą bony podarunkowe do galerii handlowej. Bony o wartości 300, 200 albo 100 zł - mówił o zasadach konkursu Adrian Lubszczyk.

Aktualny stan płuc i zanieczyszczenia powietrza można śledzić na żorskim rynku oraz na stronie www.zory.pl. Instalacja na rynku w Żorach będzie stać do 6 marca.

Smogowe płuca nie tylko w Żorach

W sezonie grzewczym 2024/2025 nowatorskie instalacje trafiły lub trafią aż do 29 miejscowości w dziesięciu województwach. Smogowe płuca pojawiają się głównie w gminach, w których nie prowadzi się pomiaru jakości powietrza.

W tegorocznej edycji kampanii wzięło udział łącznie 6 miejscowości z wojewódzwa śląskiego. Smogowe płuca sprawdziły do tej pory stan powietrza w Raciborzu, Ustroniu, Radzionkowie i Dąbrowie Górniczej. 

W tym roku - 7 marca - instalacja trafi jeszcze do Bierunia, i pozostanie tam do 4 kwietnia.

Materiał oryginalny: https://www.tuzory.pl/wiadomosci,smogowe-pluca-stanely-na-zorskim-rynku-przez-miesiac-beda-badac-stan-powietrza-foto,wia5-3266-26575.html