Posiadanie nieruchomości na terenie bogatym w złoża kopalin nadających się do wydobycia wiąże się nieodłącznie z ryzykiem powstania na takiej nieruchomości szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego, o ile taki rozpocznie wydobycie w obszarze oddziałującym na nieruchomość. Właściciel nieruchomości, planując zabudowanie nieruchomości, powinien przewidzieć ryzyko związane z możliwością powstania w przyszłości szkód górniczych, a w związku z tym zaprojektować zabezpieczenia budowlane adekwatne do stopnia spodziewanego oddziaływania ze strony kopalni.
W opisywanej sprawie przed budową domu właściciel wystąpił do kopalni z wnioskiem o wydanie warunków geologiczno-górniczych dla należącej do niego nieruchomości. W odpowiedzi kopalnia przedstawiła informację wedle której: „w rejonie obejmującym przedmiotową nieruchomość występują udokumentowane zasoby bilansowe możliwe do zagospodarowania po okresie koncesyjnym, tj. po 31 sierpnia 2020 roku, których eksploatacja w przyszłości w oparciu o obecne warunki techniczno-ekonomiczne projektowanej eksploatacji spowoduje wystąpienie deformacji powierzchni terenu trzeciej kategorii.” W oparciu o powyższą informację właściciel zaprojektował odpowiednie zabezpieczenia nieruchomości przed wpływem eksploatacji górniczej, a następnie wystąpił do kopalni z wnioskiem o zwrot poniesionych kosztów w związku z wykonanymi zabezpieczeniami. Kopalnia zaproponowała właścicielowi ugodę, jednak w związku z brakiem porozumienia stron co do żądanej przez właściciela kwoty, sprawa trafiła do sądu.
Po przeprowadzeniu postępowania sąd II instancji stwierdził ostatecznie, że zgodnie z art. 438 KC: „ten, komu wskutek zachowania się innej osoby, w szczególności wskutek braku należytego nadzoru nad ruchem kierowanego przez nią przedsiębiorstwa lub zakładu zagraża bezpośrednio szkoda, może żądać, ażeby osoba ta przedsięwzięła środki niezbędne do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa, a w razie potrzeby także, by dała odpowiednie zabezpieczenie. Należało zatem rozważyć czy w okolicznościach niniejszej sprawy powodowi zagraża bezpośrednio szkoda wywołana ruchem zakładu górniczego, prowadzonego zgodnie z ustawą. W obecnym stanie prawnym ruch zakładu górniczego może odbywać się tylko na podstawie planu ruchu zakładu górniczego zatwierdzonego w drodze decyzji właściwego organu nadzoru górniczego (art. 105 i 108 prawa górniczego). Zdaniem Sądu Apelacyjnego tylko w razie sporządzenia planu ruchu , zatwierdzonego przez właściwy organ nadzoru górniczego, można zasadnie mówić o tego rodzaju wysokim stopniu prawdopodobieństwa bezpośredniego zagrożenia szkodą w efekcie następstw planowanego ruchu zakładu górniczego by na podstawie art. 439kc uwzględnić powództwo zmierzające do zobowiązania osoby wskazanej w tym przepisie do przedsięwzięcia środków niezbędnych do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa , to jest by za zasadne uznać powództwo o zwrot kosztów wykonanych robót profilaktycznych.”
Podsumowując, sądy stoją na stanowisku, że w sytuacji, gdy dla danego obszaru eksploatacja jest hipotecznie możliwa w przyszłości, a nawet prawdopodobna, ale jeszcze nie zaplanowana w sposób uregulowany prawnie, właściciel nieruchomości nie może żądać zwrotu kosztów zabezpieczeń budowlanych przed szkodami górniczymi, mimo że zachowuje się w sposób racjonalny i zapobiegawczy w odniesieniu do swojego majątku. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 października 2016 r. (I ACa 4/16)
Kancelaria Pirożek & Pirożek posiada duże doświadczenie w dochodzeniu roszczeń z tytułu szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego, czy też – jak się to powszechnie określa – szkody górnicze. Reprezentowaliśmy z powodzeniem naszych klientów przed Sądem Apelacyjnym w Katowicach, a także przed Sądem Najwyższym.
W powyższym zakresie oferujemy kompleksową pomoc prawną przy kierowaniu sprawy na drogę sądową, w tym:
• konsultacje na każdym etapie sprawy, w tym doradzanie doboru odpowiednich środków ochrony prawnej
• Przeprowadzenie negocjacji oraz postępowania ugodowego z zakładem górniczym,
• Przeprowadzenie postępowania sądowego aż do skutecznej egzekucji.
Kontakt z Kancelarią Pirożek & Pirożek w Katowicach
E-MAIL
[email protected]
strona internetowa:
KANCELARIA
Pirożek & Pirożek Kancelaria Adwokacka
al. Wojciecha Korfantego 51
40-160 Katowice
tel.: + 48 32 205 50 12 lub +48 32 205 50 13