Stres w środowisku pracy to problem, przed którym staje każdy człowiek i każda organizacja. Jego oddziaływanie zależy od intensywności. W niektórych momentach, na krótką metę i umiarkowany, może motywować. Jednak warto wiedzieć, jak przeciwdziałać stresowi.
Chociaż stres pojawia się nie tylko w miejscu pracy, to stanowi on ważne wyzwanie dla pracodawców. W jednym z badań EU-OSHA wynika, że ponad 40% pracowników uważa, że stres występuje w ich miejscu pracy i jest dla nich problemem. Dodatkowo, śmiało można powiedzieć, że Polacy to jeden z najbardziej "zestresowanych" narodów w Europie. Na początek, zanim przejdziemy dalej - zdefiniujmy, czym właściwie jest stres?.
W szerokim znaczeniu stres to stan występujący wskutek działania szkodliwych czynników – nie tylko psychicznych, ale również fizycznych i środowiskowych, zaburzających równowagę organizmu i wywołujących szereg reakcji, często groźnych dla zdrowia. Pod pojęciem stresu w miejscu pracy rozumie się najczęściej stres psychiczny. Rzecz jasna może on zostać wywołany zarówno przez czynniki takie jak niesprzyjająca atmosfera i relacje, mobbing, niedocenienie, ale też być efektem fizycznego przeciążenia, które sprawia, że myśl o konieczności pójściu do pracy pojawiają się negatywne emocje. Państwowa Inspekcja Pracy definiuje stres w miejscu pracy jako „dyskomfort psychiczny dotyczący warunków lub wymagań pracy w sytuacji, w której w danym momencie warunki i wymagania te przekraczają ich możliwości”.
W powszechnym przekonaniu nie budzi wątpliwości to, że stres jest zjawiskiem negatywnym, któremu trzeba przeciwdziałać. Jego psychofizyczne efekty to: zmiany metabolizmu, nadpobudliwość, nerwowość, zawężenie uwagi i trudności z koncentracją, lęk, niepokój, napięcie, nawet agresja. Jeśli wyrzut hormonów stresu następuje jednorazowo, pozwala działać pod presją i rozwiązać pojawiające się wyzwanie – nie dzieje się jeszcze nic złego. Problemem jest przewlekły stres, jaki często pojawia się w pracy. Jego rozległe skutki zdrowotne to realne koszty dla pracodawcy. Stresogenne środowisko może też być przyczyną utraty wartościowych pracowników.
Obok kosztów zdrowotnych, przekładających się na finanse, odczuwalne są także ekonomiczne skutki stresu w miejscu pracy. U zestresowanych pracowników dają się zaobserwować: - zmniejszona wydajność, mniejsza uważność i spadek zaangażowania w pracę; - częstsze błędy, a nawet wypadki; - ignorowanie lub zapomniane przepisów i poleceń przełożonych; - niechęć do angażowania się w życie firmy, opór wobec nowości; - więcej nieobecności; - wypalenia i rezygnacje. Długotrwały stres to n. im. różnego typu bóle, depresja i inne zaburzenia, osłabienie odporności. Do kosztów stresu pracowników należy zaliczyć także te związane z popełnianymi przez nich błędami.
Środki zaradcze, jakie należy podjąć, zależą od specyfiki pracy, a także od intensywności stresu przeżywanego przez pracowników. Istotny jest dialog z pracownikami na wszystkich szczeblach, by zdiagnozować problemy i wypracować optymalne, akceptowalne rozwiązania. Jednym z takich rozwiązań, może być np. budowanie odporności na stres po przez wzmacnianie odporności psychicznej. Wykorzystuje się do tego tzw. test MTQ48 - więcej na ten temat, można przeczytać w ciekawym artykule, przygotowanym przez jedną z firm szkoleniowych.
W zapewnieniu dobrostanu pracownikom i zapobieganiu stresowi w pracy można wyróżnić stopnie podobne do piramidy Masłowa. Postawą jest zadbanie o zaspokojenie bazowych potrzeb. W miejscy pracy będzie to stworzenie warunków umożliwiających skuteczne i bezpieczne wykonywanie zadań. Należy zadbać o ergonomię, oświetlenie, brak nadmiernego hałasu itp. Kolejnym krokiem jest sprawienie, aby normy, wymagania i zakresy obowiązków były optymalne. To właśnie nierealne, niemożliwe do spełniania i nieuwzględniające czynników niezależnych od pracownika wymogi należą do ważnych przyczyn długotrwałego stresu.
Gdy środowisko pracy zoptymalizowane, nadal mogą istnieć inne przyczyny stresu. Należą do nich trudne relacje między pracownikami, a także frustracje wynikające z bycia niedocenianym i poczuciem braku rozwoju. Wszystkie te kwestie da się rozwiązać. Jeśli chodzi o zapobieganie mobbingowi oraz konfliktom w zespole, istnieje szeroki wachlarz możliwości. Należą do nich szkolenia, mediacje w trudnych sytuacjach. Ważne są także jasne procedury oraz możliwość zgłaszania kłopotów wyznaczonej osobie, czy będzie to bezpośredni przełożony, czy przedstawiciel działu kadr. Ponadto warto zauważyć, że znajdujące się na przeciwległych biegunach kwestie: zbyt wysokie wymagania oraz brak rozwoju – mają wspólne rozwiązanie. Są nim szkolenia, które pomogą pracownikom nabywać i doskonalić kompetencje.
Często jednak stres pracowników nie wynika z nieprawidłowości, a po prostu z tempa pracy, jej specyfiki, odpowiedzialności za podejmowane zadania i projekty. Praca za biurkiem jest dla człowieka z perspektywy ewolucyjnej zjawiskiem ciągle nowym. Gdy mowa o pracownikach na wymagających stanowiskach administracyjnych, kreatywnych czy menedżerskich, sposobem na redukcję stresu jest stworzenie możliwości relaksu poprzez fizyczna aktywność. Stąd rosnąca popularność nowoczesnych pokoi i stref socjalnych w firmach. Potrzebę równowagi, wyciszenia umysłu i zadbania o zdrowie zaspokoją też atrakcyjne karnety sportowe, zajęcia z technik medytacji, aktywne i angażujące wyjazdy firmowe.
W zapobieganiu wypaleniu, przy którym łatwiej o stres, warto wdrożyć w firmie działania z zakresu CRS, czyli społecznej odpowiedzialności biznesu. Pracownicy, jak wszyscy ludzie, będą czuli się ogólnie bardziej spełnieni i spokojni, mając możliwość działania na rzecz potrzebujących i swojego otoczenia. Dodatkowo wspólne akcje na rzecz dzieci, schroniska dla zwierząt czy organizacji pozarządowych w okolicy pomogą w integracji zespołu i budowaniu pozytywnych emocji.
Kosmos! Stworzony przez firmę z Gliwic satelita dostarczył pierwsze obrazy powierzchni Ziemi
1912Izera ma nowego szefa. Zmiany w zarządzie ElectroMobility Poland
626Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Znalezienie złotego środka kluczowe"
610"Babciowe" - dobra zmiana na rynku pracy? "Czas zweryfikuje"
57137,1 mln zł skonsolidowanych przychodów. Sunex z Raciborza szacuje finanse za I kwartał 2024 r.
569JSW wciąż bez nowego prezesa. Sierpień 80: Brak słów! To kompromitacja nowej władzy
+7 / -1Kosmos! Stworzony przez firmę z Gliwic satelita dostarczył pierwsze obrazy powierzchni Ziemi
+6 / -18 Polaków na liście najbogatszych ludzi świata. Wśród miliarderów biznesmen ze Śląska
+3 / -0"Babciowe" - dobra zmiana na rynku pracy? "Czas zweryfikuje"
+2 / -0Koniec bezkrólewia w JSW. "Nareszcie! Ale przed nowym prezesem szereg wyzwań"
+1 / -0Koniec bezkrólewia w JSW. "Nareszcie! Ale przed nowym prezesem szereg wyzwań"
0Zarząd JSW wreszcie w komplecie. Węglowym gigantem pokieruje Ryszard Janta
0Transformacja przemysłowo-energetyczna a polski biznes. "Zmieniły się priorytety"
0Polska krajem paradoksów. "Można być osobą pracującą i biedną jednocześnie"
0ZUS: w całej Polsce przybywa cudzoziemców. Śląskie wyjątkiem
0