"Zdeprawowane" CBA do likwidacji. Przedsiębiorcy oceniają projekt ustawy

CBA do likwidacji. Rząd podjął decyzję

We wtorek rząd (10 grudnia) przyjął projekt ustawy o likwidacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego. 

Jak czytamy w rządowym komunikacie, projekt ustawy o koordynacji działań antykorupcyjnych oraz likwidacji Centralnego Biura Antykorupcyjnego przewiduje:

• ustanowienie osłony antykorupcyjnej będącej zespołem procedur mających na celu zapewnienie koordynacji działań Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Służby Kontrwywiadu Wojskowego, realizowanych w celu wzmocnienia efektywności rozpoznawania i przeciwdziałania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym oraz działaniom godzącym w interesy ekonomiczne państwa;
• likwidację Centralnego Biura Antykorupcyjnego i przeniesienie ciężaru walki z korupcją na inne wyspecjalizowane instytucje: policję, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Krajową Administracje Skarbową.

- Duże zainteresowanie budzi wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o likwidacji CBA. Nikt z nas nie ma wątpliwości, że to, co działo się z tą służbą przez ostatnie lata, było drwiną z misji, do której była powołana — mówił premier Donald Tusk przed wtorkowym posiedzeniem.

 

Premier @donaldtusk przed posiedzeniem Rady Ministrów w #KPRM: Duże zainteresowanie budzi wniosek Ministra @MSWiA_GOV_PL o likwidacji CBA. Nikt z nas nie ma wątpliwości, że to, co działo się z tą służbą przez ostatnie lata, było drwiną z misji, do której była powołana.

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) December 10, 2024

Warto przypomnieć, że likwidację CBA partie tworzące obecny rząd zapisały w umowie koalicyjnej.

Rząd "wypali zło, które rozpleniło się w CBA".

Premier ocenił, że przyjęty przez Radę Ministrów przygotowany przez MSWiA projekt "wypali zło, które rozpleniło się w tej instytucji", państwo będzie skuteczniejsze w ściganiu korupcji, a służby przeznaczone do jej zwalczania będą skoncentrowane na tych, którzy wykonują władzę, a nie na opozycji.

Według założeń projektu, Centralne Biuro Antykorupcyjne ma zostać zlikwidowane 1 lipca 2025 roku. Jego zadania oraz etaty funkcjonariuszy i pracowników zostaną przekazane policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Krajowej Administracji Skarbowej. 

Część zadań CBA przejmie pion antykorupcyjny w policji – powstanie Centralne Biuro Zwalczania Korupcji.

Z ok. 1300 etatów funkcjonariuszy CBA i ok. 200 pracowników cywilnych 950 funkcjonariuszy i 200 pracowników cywilnych ma zostać przeniesionych do policji. Do nowego Centralnego Biura Zwalczania Korupcji trafi także ok. 300 funkcjonariuszy i pracowników cywilnych z innych jednostek policji. KAS uzyska około 150 etatów, a ABW — 200 - podaje Business Insider.

- Budżet CBA ma zostać rozdzielony proporcjonalnie do przejętych zadań i etatów. Najwięcej pieniędzy, bo aż 73 proc., trafi do policji, 15,5 proc. do ABW, a 11,5 proc. do KAS – wynika z treści uzasadnienia projektu i oceny skutków tej regulacji, które trafiły na wtorkowe posiedzenie - wylicza portal.

Miało zwalczać łapówkarstwo, jest do likwidacji. Projekt ustawy ws. CBA pod lupą przedsiębiorców

- W projekcie ustawy projektodawcy starali się przedstawić kompleksowe i wieloaspektowe ujęcie korupcji. Definicja wykracza poza typowe postrzeganie łapówkarstwa, obejmując szeroki zakres zachowań, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym - zauważa dr n. pr. Marek Woch, ekspert Centrum Legislacji Federacji Przedsiebiorcy.pl.

Koordynacja działań antykorupcyjnych wymaga kompleksowego podejścia, opartego na ścisłej współpracy między różnymi instytucjami i sektorami. Definicja korupcji zawarta w projekcie ustawy może stanowić solidną podstawę prawną dla tych działań, jednocześnie podkreślając konieczność ciągłego dostosowywania strategii do zmieniającego się środowiska - dodaje Marek Woch.

Zdaniem eksperta, centralna teza brzmi, że obecne podejście, z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym (CBA) jako głównym aktorem, jest nieskuteczne i doprowadziło do spadku postrzegania Polski jako kraju wolnego od korupcji. 

W uzasadnieniu projektu ustawy argumentuje się, że CBA nie udało się znacząco zmniejszyć poziomu korupcji w Polsce, o czym świadczą spadające wyniki w Indeksie Percepcji Korupcji Transparency International - uzupełnia Marek Woch.

Ekspert do słabych stron projektu zalicza jednak fakt, że tekst może upraszczać złożone zagadnienie korupcji, przedstawiając je jako problem wyłącznie konstrukcji instytucjonalnej.

Inne czynniki, takie jak warunki ekonomiczne, kultura polityczna i postawy społeczne, również mogą odgrywać znaczącą rolę - zauważa. - Z kolei rozdzielenie odpowiedzialności antykorupcyjnej między wiele agencji może prowadzić do braku koordynacji i dublowania wysiłków, a także powodować luki w pokryciu, zwłaszcza w obszarach, które nie mieszczą się w kompetencjach istniejących instytucji.

- Przedstawiony projekt ustawy oferuje krytykę obecnego stanu wysiłków antykorupcyjnychw Polsce i przedstawia uargumentowaną wizję reformy. Jednakże, bardziej wysublimowana analiza byłaby potrzebna, aby w pełni ocenić zalety i potencjalne wady proponowanych zmian. Dalsze badania i debata są niezbędne, aby zapewnić, że wszelkie reformy będą skuteczne, zrównoważone i zgodne z najlepszymi interesami narodu polskiego - podsumowuje Marek Woch.