Drugi rok rządów PiS na Śląsku – zarząd się chwali, opozycja krytykuje

Rok 2020 jest pierwszym rokiem obecnej kadencji samorządu województwa śląskiego, w którym obecny zarząd pracuje na bazie własnego budżetu. Obejmując władzę pod koniec 2018 Prawo i Sprawiedliwość bazowała w dużej mierze na budżecie przygotowanym jeszcze przez odchodzący zarząd z marszałkiem Wojciechem Saługą z PO. Obecnemu zarządowi, z marszałkiem Jakubem Chełstowskim na czele przyszło się zmierzyć z pandemią, która wywróciła plany na rok 2020.

Rok 2019/2020 w 10 punktach

Podsumowanie roku obejmuje 10 pozycji. To zdrowie, śląski pakiet dla gospodarki, ochrona środowiska, transformacja regionu, projekty unijne, infrastruktura, Park Śląski, powstania śląskie, kultura i wydarzenia, sport.

Kluczową kwestią związaną ze zdrowiem było przekazanie służbie zdrowia 330 mln zł m.in. na doposażenie i zakup materiałów koniecznych w walce z pandemią. Były to w większości pieniądze unijne, pierwotnie przyznane na Regionalny Program Operacyjny. Śląski pakiet dla gospodarki wart około 1,4 mld zł uzupełnia rządową tarczę i obejmuje środki na nowe inwestycje i pokrycie bieżących wydatków przez firmy, głównie sektora MŚP. Pakiet cieszy się ogromnym zainteresowaniem firm.

Transformacja regionu to przede wszystkim przyjęcie nowej strategii województwa Śląskie Zielone 2030. Jak czytamy „To najważniejszy dokument w tej kadencji, wyznaczający kierunek rozwoju dla regionu i uwzględniający proces transformacji województwa. Wspomniana transformacja winna być zaplanowana na lata i nie może wykluczać żadnego z uczestników”. Ochrona środowiska to przeznaczenie ponad 173 mln zł na różne programy głównie służące poprawie czystości powietrza. Z działu środki unijne dowiadujemy się, że do połowy listopada 2020 rozliczono z Komisją Europejską projekty łącznej wartości 6,8 mld zł. Infrastruktura to ponad pół miliarda zł na inwestycje drogowe. Zarząd chwali się też, że tempa nabiera modernizacja Parku Śląskiego, na którą w najbliższych latach wyda 210 mln zł dofinansowania z programu Jessica. Ostatnie dwanaście miesięcy to dalsze obchody stulecia powstań śląskich, m.in. wypuszczenie na tory drugiego pociągu specjalnego Kolei Śląskich – Korfanty. Zarząd chwali się też rekordowymi wydatkami na kulturę – wynoszą 213,7 mln zł, czyli o ponad 31 mln zł więcej niż w roku ubiegłym. W sporcie zarząd wymienia start wyścigu Tour de Pologne ze Stadionu Śląskiego, memoriały lekkoatletyczne, Rajd Śląska, przekazanie 800 tys. na kluby sportowe, czy poszerzenie grona sportowych ambasadorów śląska o Pawła Fajdka, czterokrotnego mistrza świata w rzucie młotem.

Tutaj znajdziesz pełne opracowanie

Jakub Chełstowski: rzeczywistość boleśnie zweryfikowała nasze plany

- Tworząc plany na 2020 rok, spoglądaliśmy w przyszłość z optymizmem i nadzieją. Rzeczywistość boleśnie zweryfikowała te ambitne plany i założenia. Przyszło nam się zmierzyć z kryzysem bez precedensu w dotychczasowej historii. Zadziałaliśmy błyskawicznie, oferując wsparcie służbie zdrowia i bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańcom – mówi Jakub Chełstowski.

Przypomina, że Śląskie jako jeden z pierwszych regionów w Unii Europejskiej wypracowało z Komisją Europejską przesunięcie środków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na walkę z koronawirusem.

- Musieliśmy przedefiniować nasze priorytety, dając tlen regionalnej gospodarce i tworząc opiewający na kwotę 1,4 mld zł „Śląski Pakiet dla Gospodarki”. To realne wsparcie realnych problemów, środki trafiły bowiem bezpośrednio do firm. Realizacja tego przedsięwzięcia pozwoliła przedsiębiorcom uzyskać finansowe wsparcie, dzięki któremu udało im się zachować tysiące miejsc pracy i przetrwać ten trudny czas.

Wierzę, że pomoc skierowana do przedsiębiorców, inwestycje w służbę zdrowia i zakup nowoczesnego sprzętu spowodują, że gdy uporamy się już ze skutkami pandemii, nasze szpitale będą jednymi z najlepiej wyposażonych placówek w tej części Europy, a firmy coraz bardziej konkurencyjne na rynku międzynarodowym. Kryzys spowodował, że musieliśmy zmienić priorytety i skupić się na wyzwaniach, jednak ani na chwilę nie zrezygnowaliśmy z wizji rozwoju województwa śląskiego, intensywnie pracując nad strategią „Zielone Śląskie 2030” i poprawą jakości życia. To właśnie jakość życia decyduje o tym, czy chcemy mieszkać, zakładać rodziny i rozwijać się w danym miejscu. To dla nas ogromne wyzwanie, by zmienić utrwalony przez lata stereotyp Śląska, odczarować wielokulturowy, różnorodny i silny tradycją region.

Walczymy o dobrą jakość powietrza, lepszą, ekologiczną komunikację, rewitalizację terenów poprzemysłowych, które na trwałe wrosły w krajobraz regionu, pamiętamy też o naszej historii i tradycji, troszcząc się o pamięć i godne uczczenie stulecia wybuchu Powstań Śląskich. To nasz ukłon dla bohaterskich postaw naszych przodków, dzięki którym Śląsk wrócił do Ojczyzny. Sięgając wstecz, spoglądamy w przyszłość. Inwestujemy w Park Śląski i chcemy zmienić go w przestrzeń nowoczesną i przyjazną wszystkim pokoleniom.

Wzmacniamy markę Stadionu Śląskiego, organizując w Kotle Czarownic imprezy sportowe z udziałem największych gwiazd. Jednocześnie udostępniamy ten obiekt najmłodszym adeptom sportu, motywując ich do dalszej pracy.

Udana współpraca z rządem premiera Mateusza Morawieckiego sprawia, że województwo śląskie intensywnie rozwija się pod względem infrastrukturalnym i społecznym. Wierzę, że kryzys związany z pandemią koronawirusa stanie się dla nas wszystkich impulsem do rozwoju. Zareagowaliśmy skutecznie, jednak przed nami wciąż długa droga do tak oczekiwanej przez wszystkich normalności. Naszym priorytetem jest dziś zdrowie i życie mieszkańców, dbamy o zapewnienie bezpiecznych warunków pracy służbom medycznym i wspieramy lokalną gospodarkę. Tylko współpracując, jesteśmy w stanie wygrać tę walkę – kończy Jakub Chełstowski.

Wojciech Kałuża: zdrowie i wsparcie gospodarki są najważniejszymi wyzwaniami

Marszałkowi wtóruje Wojciech Kałuża, wicemarszałek woj. śląskiego:

- Zdrowie i wsparcie gospodarki to dwa najważniejsze wyzwania, z którymi przyszło nam się zmierzyć w tym trudnym roku. W programie regionalnym udało się przekierować 75mln euro, czyli ponad 320 mln zł, na działania w wymiarze społecznym i gospodarczym. Komisja Europejska przychyliła się do naszego wniosku i zwiększyła o 33 mln euro (148 mln zł) dotację dla przedsiębiorców. To niezbędny zastrzyk pieniędzy, żeby móc ochronić miejsca pracy i pomóc właścicielom firm przetrwać ten trudny czas. Śląski Pakiet dla Gospodarki, opiewający na łączną kwotę 1,4 mld zł, to kompleksowe wsparcie przeznaczone dla przedsiębiorców. Takie działanie jest niezbędne również w samorządach. Mimo kryzysu nie rezygnujemy z inwestycji, z wydatkowania środków unijnych, które zmieniają oblicze regionu. To szereg zróżnicowanych inwestycji; od termomodernizacji budynków, przez modernizację linii kolejowych, rewitalizację Parku Śląskiego i obszarów poprzemysłowych, po kwestie społeczne. Zyskują gminy, zyskuje region, jednak beneficjentami tych zmian są przede wszystkim mieszkańcy województwa śląskiego – mówi Wojciech Kałuża.

Tomasz Zjawiony: Śląski pakiet dla gospodarki to realna pomoc dla firm

Wsparcie dla gospodarki docenia Tomasz Zjawiony, prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach.

- Mijające dwa lata kadencji Zarządu Województwa Śląskiego, z Marszałkiem Jakubem Chełstowskim na czele, przejdą do historii naszego regionu. Aktualna rzeczywistość poddała wnikliwej weryfikacji wiele aspektów naszego życia, a współpraca różnych środowisk pozwoliła nam wyjść z wielu sytuacji obronną ręką. Nikt wcześniej nie musiał się mierzyć z takim kryzysem, jak trwająca od marca 2020 roku pandemia. Koronawirus zaburzył rytm życia społecznego, zmienił kierunek, a także priorytety funkcjonowania, właściwie we wszystkich obszarach gospodarki. Dzięki błyskawicznym działaniom władz Województwa Śląskiego, takim jak przekazanie ponad 300 mln złotych na wsparcie służby zdrowia, bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców regionu stało się najważniejszą misją do wykonania.

Drugim filarem była efektywna pomoc przedsiębiorcom. Program osłonowy oparty o unijne środki, blisko 1,4 mld złotych w ramach „Śląskiego Pakietu dla Gospodarki”, to realna pomoc, bez której wiele firm nie przetrwałoby ostatnich miesięcy. Cieszę się, że jako instytucja samorządu gospodarczego aktywnie wspomagaliśmy Zarząd w tych działaniach. Centrum Wsparcia MŚP to projekt Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, który w porozumieniu z Marszałkiem Województwa Śląskiego pozwolił na zapewnienie bezpłatnych pakietów kompleksowego doradztwa kryzysowego dla 250 firm z województwa śląskiego. Dzięki specjalnej infolinii w jednym miejscu przedsiębiorcy mogli skorzystać z konsultacji wielu ekspertów, w tak kluczowych kwestiach, jak np.: uzyskanie finansowania, podatki czy pomoc prawna. To tym bardziej istotne, że tylko dzięki współpracy środowiska samorządowego i biznesowego jesteśmy w stanie wygrać tę, wciąż toczącą się, walkę o utrzymanie miejsc pracy i ratowanie lokalnych firm – mówi Tomasz Zjawiony.

Grzegorz Wolnik, PO: kontynuacja naszych pomysłów, brak własnych, wiele porażek

Zgoła inne spojrzenie na prace obecnego zarządu ma Grzegorz Wolnik, radny wojewódzki Platformy Obywatelskiej, przewodniczący Sejmiku Śląskiego w latach 2014 – 2017, który krok po kroku punktuje zarząd.

- Pierwszą podstawową słabością tego zarządu i sejmiku jest praktycznie kompletny brak współpracy z opozycją na forum sejmiku. Nikt nie słucha naszych opinii, nikt nie chce z nami rozmawiać. Dyskusje są przerywane, głos jest nam odbierany, nie mamy żadnych funkcji w sejmiku. Jesteśmy traktowani jak piąte koło u wozu. Tak nigdy nie wyglądał samorząd i nie powinien wyglądać – powiedział nam Grzegorz Wolnik.

Zauważył, że pomoc przekazana szpitalom jest rzeczywiście znaczna i szpitale, w tym wojewódzki w Rybniku to doceniają.

- Trzeba jednak pamiętać, że w 90 procentach są to środki unijne, o czym warto pamiętać w kontekście zapowiadanego przez rząd weta budżetu unijnego. Po prostu bez pomocy unijnej nie byłoby setek milionów zł wsparcia dla szpitali. Zupełną słabością jest natomiast totalny bałagan w zarządzaniu służbą zdrowia, co było widać chociażby po szpitalu w Sosnowcu, w którym dyrektorzy zmieniani byli jak rękawiczki, a szpital z największej placówki w regionie stał się szpitalem podrzędnym – mówi Grzegorz Wolnik.

Radny opozycji docenia pakiet dla gospodarki:

- Na pewno jest to cenna rzecz, ale znów to są środki unijne, więc było to znów inne rozłożenie akcentów. Pozytywnie oceniam strategię województwa Śląskie Zielone 2030. Jest to dobrze zrobione, zarząd wziął właściwych doradców. Nasze uwagi też zostały uwzględnione. Natomiast w sprawie transformacji regionu nie ma co mówić, bo nie działa. Nic się tu nie dzieje. Nie ma pomysłu na przyszłość regionu. Cały Program dla Śląska to jest jakiś dziwny zlepek wszystkich możliwych strategii, planów. Chwalenie się przy tym budową A1 – czy bez Programu dla Śląska autostrady by nie budowali? Nie ma tu czego rozliczać, brak jest wskaźników, dat – punktuje Grzegorz Wolnik.

Zauważa, że w inwestycjach infrastrukturalnych obecny zarząd kontynuuje to, co rozpoczęła jeszcze koalicja z PO na czele.

- Trudno się temu dziwić, to są zadania wieloletnie. Kończą nasze pomysły, a nie mają swoich. Absolutnym mankamentem jest brak działań związanych z DW 925, która ma już dokumentację remontową. To jedyna bodaj droga w Polsce, która łączy dwie autostrady i Drogową Trasę Średnicową, dlatego ma kluczowe znaczenie dla układu drogowego, a nie dzieje się z nią nic. Kolejna rzecz – Park Śląski. Nigdy nie był w tak złym stanie, jak obecnie. Zostawiliśmy im setki milionów zł z Programu Jessica na rewitalizację i te pieniądze dalej leżą. A pomysły zgłaszane przez obecną ekipą są, powiedzmy, tradycjonalistyczne. Czy rzeczywiście potrzebne jest kąpielisko Fala w takim kształcie i miejscu? - pyta radny PO.

Odnosząc się do przedsięwzięć kulturalnych zauważa, że dobrze się stało, iż zarząd wojewódzki kontynuuje Industriadę czy upamiętnia powstania śląskie. - Szkoda jednak, że coraz bardziej są to obchody upartyjnione, a nie regionalne. Powoli wygląda to tak, jakby to zarząd województwa dowodził tymi powstaniami – mówi Wolnik. Radny za kompletną porażkę uważa z kolei tworzenie Panteonu Śląskiego, z pominięciem jakichkolwiek konsultacji, z niejasnymi zasadami finansowania, zarządzania, przeznaczenia. - Ten projekt ma wszelkie możliwe mankamenty, a dodatkowo wydatkowanie teraz milionów na ten cel, to nie wiem, czy jest to dobry pomysł. Próbowaliśmy rozmawiać na ten temat w sejmiku, to – podobnie jak w innych sprawach – odbieranie głosu, przerywanie. Absolutną klęską związaną z kulturą jest odwołanie Alicji Knast z funkcji dyrektora Muzeum Śląskiego. Jak bardzo absurdalna była to decyzja pokazali nam Czesi, którzy od razu powołali panią Knast na dyrektora Galerii Narodowej w Pradze. Tak więc w temacie kultury to był wręcz strzał w głowę – komentuje radny PO.

Jego zdaniem dziwne są też sukcesy sportowe podawane przez zarząd. - Czy Tour de Pologne nie przejechałby przez Śląsk, gdyby nie było tego zarządu? Chwalą się przywracaniem marki Stadionu Śląskiego a każdy mecz kadry piłkarskiej to kompromitacja z murawą. A teraz jeszcze słyszymy, że Witold Bańka, szef międzynarodowej agencji antydopingowej WADA jest ambasadorem stadionu za 20 tys. zł miesięcznie, jak podaje TVN24. Jeśli więc to jest sukces sportowy, to szczęścia i zdrowia życzę – ironizuje Grzegorz Wolnik.

Czy rok 2020 był udany dla województwa śląskiego?