Wiadomości

Górskie uzdrowiska niewidoczne w programie Czyste Powietrze. Ale opłaty od turystów biorą

Author profile image 2023-06-07, Autor: Tomasz Raudner

Gminy województwa śląskiego przodują w rankingu aktywności programu Czyste Powietrze. Jednak, w setce samorządów najbardziej aktywnych w walce o jakość powietrza brakuje śląskich gmin górskich. Nie przeszkadza to części z nich w pobieraniu od turystów opłat miejscowych, uzależnionych od warunków klimatycznych. Czy nie ma tu sprzeczności?

Reklama

Przypomnijmy, z opublikowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), Polski Alarm Smogowy oraz Bank Światowy rankingu aktywności gmin w programie Czyste Powietrze za rok 2022 wynika, że niekwestionowanymi liderami pod względem liczby złożonych wniosków w programie Czyste Powietrze są gminy województwa śląskiego. W pierwszej setce najaktywniejszych gmin jest ich aż 25.

Górskie gminy biorą od turystów opłaty miejscowe. Czy zasadnie?

Tymczasem w zestawieniu nie ma żadnej z gmin górskich województwa śląskiego. Zastanawiamy się, czy przypadkiem gminy górskie, czerpiące niemałe przecież dochody z turystyki, nie powinny dokładać wszelkich wysiłków w dbanie o jakość powietrza. Dodatkowo część śląskich kurortów jak Ustroń, Wisła pobierają opłaty miejscowe czy też uzdrowiskowe od turystów. W Ustroniu wynosi 5 zł/os za dzień, w Wiśle – 2,50 zł/os/dzień. Szczyrk pobierał opłaty do połowy 2022 roku i przestał przymuszony wyrokiem sądowym. Czy zatem zbieranie haraczu od turystów jest zasadne? Nasi rozmówcy przekonują, że tak:

- Nie pobieramy opłaty klimatycznej lecz opłatę uzdrowiskową, która ma innych charakter i jest pobierana tylko przez gminy uzdrowiskowe – mówi Przemysław Wojtasik, Strateg Marki Miasta Ustroń & PR Manager.

- Miasto Szczyrk nigdy nie pobierało opłaty klimatycznej, ponieważ jest to opłata pobierana w uzdrowiskach.

W Szczyrku pobierana była opłata miejscowa, gdzie warunkiem pobierania tej opłaty jest spełnienie nie tylko odpowiednich warunków jakości powietrza ale również warunków krajobrazowych plus posiadanie odpowiedniego zaplecza noclegowego. Dodam, że warunki jakości powietrza, które należy spełnić podczas pobierania opłaty miejscowej nie dotyczą wprost danej miejscowości a całej strefy, która jest zdefiniowana w „Programie ochrony powietrza dla województwa śląskiego”, w naszym przypadku jest to strefa śląska – mówi Dominika Bistyga z Urzędu Miejskiego w Szczyrku.

Prawnicy: Pobieranie opłat przez gminy, w których powietrze nie ma odpowiedniej jakości, jest nielegalne

Tymczasem zdaniem prawników Fundacji ClientEarth pobieranie opłaty miejscowej, czy uzdrowiskowej jest nielegalne w przypadku gmin, w których powietrze nie spełnia odpowiednich wymogów.

- Raport, który przygotowaliśmy, jasno pokazał, że zła jakość powietrza nie przeszkadza tym górskim i podgórskim gminom pobierać od turystów opłat miejscowych lub uzdrowiskowych, które potocznie nazywamy "opłatami klimatycznymi". Tymczasem, zgodnie z przepisami, opłata miejscowa może być pobierana wyłącznie w miejscowościach posiadających "korzystne właściwości klimatyczne", co oznacza m.in. jakość powietrza zgodną z przepisami. Podobnie jest w uzdrowiskach, które powinny gwarantować "klimat o właściwościach leczniczych” - wskazuje mecenas Kamila Drzewicka z Fundacji ClientEarth.

Fundacja wzięła pod lupę akurat miejscowości uzdrowiskowe w woj. małopolskim i dolnośląskim. Żadna z nich nie spełniała wymogów jakościowych dotyczących czystości powietrza, co nie przeszkadza im pobierać od turystów opłat uzasadnianych wysokimi walorami uzdrowiskowymi, klimatycznymi i krajobrazowymi. Czy w śląskich górach sytuacja z jakością powietrza jest znacząco inna? Tutaj również występują dni smogowe, a centrum zarządzania kryzysowego wojewody wydawało nieraz ostrzeżenia o złej jakości powietrza.

Dlaczego Ustronia, Szczyrku czy Bielska-Białej brakuje w rankingu Czystego Powietrza? Powody

Dopytywaliśmy też, z czego wynika brak śląskich gmin górskich w rankingu. Otóż wszyscy nasi rozmówcy podkreślają, że ich gminy aktywnie i od lat działają na rzecz czystego powietrza. I wyjaśniają, dlaczego brakuje ich w rankingu Czystego Powietrza.

- W Szczyrku od wielu lat funkcjonuje Program Ograniczenia Niskiej Emisji, dzięki któremu corocznie i systematycznie są likwidowane stare kotły węglowe – mówi Dominika Bistyga z Urzędu Miejskiego w Szczyrku, dodając:

- Jeśli chodzi o kwestię liczby osób korzystających z dotacji w ramach Programu Czyste Powietrze w Szczyrku i braku Szczyrku w czołówce, to należy wziąć pod uwagę zasady przyznawania dotacji. Przyznanie dotacji oraz wysokość dotacji są zależne od dochodów beneficjenta lub gospodarstwa domowego. Ponadto, należy również wziąć pod uwagę turystyczny charakter miejscowości, co powoduje, że w większości prywatnych domów jest prowadzona działalność gospodarcza – wynajem pokoi, a Program dyskwalifikuje beneficjentów, którzy są właścicielami budynków, w których powierzchnia przeznaczona pod działalność gospodarczą przekracza 30% powierzchni budynku.

Przemysław Wojtasik wyjaśnia, że rankingi to jedno, a realne działania to drugie.

- Mniejsza aktywność mieszkańców Ustronia w tym programie wynika z tego, że de facto większość z nich posiada już paleniska wymienione – także z naszych własnych pieniędzy. Stąd też i taka statystyka – mówi Przemysław Wojtasik.

Wylicza, że od 2005 r. do dziś w Ustroniu wymieniono ok. 800 źródeł ciepła na 3000 zdiagnozowanych. Ponadto, wiele gospodarstw domowych w Ustroniu zainstalowało gaz lub inne źródła ciepła i energii. Było to możliwe dzięki prowadzonemu od 2005 r programowi dofinansowania właścicielom nieruchomości położonych na terenie Miasta Ustroń na wymianę starych nieekologicznych źródeł ciepła. Początkowo program finansowany był z budżetu Ustronia, a następnie z dotacji oraz pożyczek z WFOŚ, a obecnie znów z budżetu miasta. Odnośnie Czystego Powietrza mieszkańcy również starają się o pieniądze z tego źródła. W 2922 roku złożyli 84 wnioski.

Tomasz Ficoń, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej zauważa, że akurat Czyste Powietrze nie jest jedynym programem wspierającym działania na rzecz jakości powietrza w mieście.

- Oprócz tego mamy trzy inne programy wspierające likwidację kopciuchów oraz dwa inne programy wspierające odnawialne źródła energii. Zwykle są one prostsze niż program Czyste Powietrze i bardziej popularne. Ponadto gminy, które od dawna udzielają dotacji „antysmogowych” (tak jak nasza gmina udzielająca dotacji od 2007 roku czyli od 16 lat) nie mogą się pochwalić tak spektakularnymi efektami w Czystym Powietrzu jak gminy, które dopiero zaczynają i mają program CP w ofercie od kilku lat jako jedyny sposób na czyste powietrze. Z prostego względu – już zaopatrzyli wielu swoich mieszkańców w nowoczesne rozwiązania i popyt spada – tłumaczy rzecznik.

Drzewko za surowiec - górskie kurorty zachęcają do likwidacji kopciuchów

Rozmówcy wyjaśniają, że w Ustroniu, Wiśle, Szczyrku czy Bielsku-Białej działają punkty konsultacyjne programu Czyste Powietrze. Prowadzone są też inne działania popularyzujące wymianę źródeł ciepła na ekologiczne. W Szczyrku przykładowo co roku podczas akcji ekologicznej „Drzewko za surowiec” organizowany jest terenowy punkt konsultacyjny.

- Dodatkowo w centrum Szczyrku znajduje się tablica led wyświetlająca informacje o Programie połączona z analogową mapą Szczyrku, na której w czasie rzeczywistym wyświetlane są pomiary jakości powietrza z EkoSłupków rozmieszczonych na terenie miasta, celem informowania turystów i mieszkańców o stanie jakości powietrza. Ulotki o programie rozsyłane są do mieszkańców wraz z korespondencją. Jakość powietrza można również na bieżąco podejrzeć na stronie www.szczyrk.pl w zakładce „jakość powietrza” - mówi Dominika Bistyga.

Anna Pilch-Rucka z Referatu Rozwoju Gospodarczego i Środowiska Urzędu Miejskiego w Wiśle informuje, że miasto „od 2017 r. aktywnie wspiera mieszkańców w wymianie nieekologicznych źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych.”, co pozwoliło zamontować do końca 2022 roku 363 nowych źródeł ciepła. Wyjaśnia, że są organizowane spotkania informacyjne dla mieszkańców, rozpowszechniane są broszury. Dodatkowo, Wisła jest jednym z 89 partnerów projektu pn. „Śląskie. Przywracamy błękit”, który jest przedstawiany jako największy w Europie projekt ochrony powietrza, obejmujący swoim zasięgiem całe województwo.

Szereg działań realizuje Ustroń. Są wśród nich naprawdę ciekawe inicjatywy.

- Prowadzimy monitoring dronowy nad poszczególnymi dzielnicami, realizujemy działania w ramach Zintegrowanego Systemu Ograniczania Niskiej Emisji (ZONE), etc. Podpisaliśmy także umowę o współpracy z Politechniką Opolską dotyczącą prac nad stworzeniem skutecznych narzędzi do walki z zanieczyszczonym powietrzem, jak i problemem smogu – wymienia Przemysław Wojtasik.

Czytaj kolejne strony:

Czy powietrze w śląskich Beskidach jest na tyle czyste, by kurorty pobierały opłaty od turystów?






Oddanych głosów: 40

Oceń publikację: + 1 + 0 - 1 - 0

Obserwuj nasz serwis na:

Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu slaskibiznes.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Otrzymuj najciekawsze newsy biznesowe ze Śląska!

Zapisz się do naszego newslettera!

Sonda

Czy czujesz się szczęśliwy mieszkając w woj. śląskim?






Oddanych głosów: 495

Prezentacje firm