Raport Hays: kobiety w pracy mają coraz większy apetyt na sukces

Raport Hays Poland „Kobiety na rynku pracy 2019” powstał na bazie ankiety, w której udział wzięło 8 320 kobiet i mężczyzn. Publikacja porusza tematykę równości szans kobiet i mężczyzn na awans oraz trudności w godzeniu pracy z życiem prywatnym. Z raportu wynika, że kobiety są w podobnym stopniu zadowolone z zajmowanego obecnie stanowiska, jak mężczyźni.

Kobiety w zarządach

Według badania, w ubiegłym roku odsetek kobiet zarządzającymi firmami wynosił 15%. W 2019 r. wynik podwyższył się do poziomu 18%. 

Z danych Eurostatu wynika, że w Polsce kobiety stanowią 21 proc. członków zarządów w największych spółkach publicznych. Choć w ciągu ostatnich pięciu lat udział ten wzrósł o 9 pp., jest to ciągle wynik poniżej unijnej średniej (26,7 proc.). Mężczyźni częściej niż kobiety zarządzają firmami w obszarze bankowości i inwestycji, budownictwa, energetyki, produkcji oraz IT. 

Kobiety natomiast liczniej od mężczyzn reprezentowane są w zarządach centrów nowoczesnych usług dla biznesu, hotelarstwa, HR oraz marketingu. Podobną tendencję jak w przypadku stanowisk zarządczych, obserwujemy w tym roku również na stanowiskach menedżerskich. Choć nadal dla większości ankietowanych bezpośrednim przełożonym jest mężczyzna (54 proc.), to odsetek pań na stanowiskach kierowniczych zwiększył się o 7 pp. względem zeszłego roku. 

Ponadto z danych Eurostatu wynika, że Polska jest krajem, gdzie notowany jest jeden z największych udziałów kobiet na stanowiskach menedżerskich. Mężczyźni częściej niż kobiety pełnią role menedżerskie w budownictwie, IT, produkcji i transporcie. Kobiety natomiast w finansach, księgowości, szkoleniach oraz logistyce.

Co ciekawe, płeć menedżera w pewnym stopniu dominuje kształt zespołu. Z badań Hays wynika, że kobiety chętniej budują zespoły żeńskie. W przypadku 71 proc. respondentów, których przełożonym jest kobieta, zespół składa się w większości z pań. Gdy przełożonym jest mężczyzna, zespół częściej stanowią panowie, aczkolwiek odsetek respondentów wskazujących na to zjawisko jest mniejszy.

Satysfakcja z zajmowanego stanowiska 

Z tegorocznego badania Hays Poland wynika, że kobiety są w podobnym stopniu zadowolone z zajmowanego obecnie stanowiska, jak mężczyźni. Ten pozytywny trend obserwujemy już od zeszłego roku. Wcześniej odsetek kobiet deklarujących swoje zadowolenie z zajmowanego stanowiska był niższy niż w przypadku mężczyzn. W tym roku kobiety – nawet nie zajmując jeszcze stanowisk, które świadczą dla nich o sukcesie zawodowym – dobrze oceniają swoje zadowolenie i pozycję w firmach.

Jednocześnie z roku na rok kobiety mają coraz większy apetyt na sukces. W tym roku panie częściej niż mężczyźni wskazywały stanowisko dyrektorskie jako oznaczające dla nich sukces. To duża zmiana względem ubiegłych lat, kiedy to stanowiska liderów, dyrektorów i zarządzających wskazywane były najczęściej przez panów, podczas kiedy panie ograniczały swoje aspiracje do ról specjalistycznych, menedżerskich i związanych z kierowaniem niewielkim zespołem.

- Satysfakcja utożsamiana z poczuciem zadowolenia, ma charakter subiektywny. To indywidualne odczucie, odnoszące się do realizowanych obowiązków zawodowych albo stopnia, w jakim lubimy swoją pracę. Część czynników wpływających na satysfakcję związana jest bezpośrednio z pracą. Jest to rodzaj wykonywanych zadań, poziom wynagrodzenia, perspektywy awansu i polityka firmy. Kolejną grupę stanowią czynniki społeczne – szacunek okazywany przez przełożonych, relacje z otoczeniem i współpracownikami. Ostatnią grupą są czynniki osobiste, dotyczące indywidualnych cech pracowników np. możliwość wykorzystania w pracy swoich umiejętności, a także poczucie bycia docenianym - mówi Paula Rejmer, Dyrektor Hays Poland. 

Nierówne szanse w karierze

Pomimo iż podobny odsetek kobiet i mężczyzn deklaruje posiadanie możliwości rozwoju oraz staranie w ostatnim czasie o awans, to w zależności od płci opinie o równych szansach w miejscu pracy bardzo się różnią. W tym roku tylko 42 proc. kobiet i aż 70 proc. mężczyzn uznało, że pracownicy o podobnych kwalifikacjach mają równe szanse na awans, niezależnie od płci. Różnica w postrzeganiu równości w miejscu pracy jest nadal znacząca, choć rokrocznie zmniejsza odsetek kobiet dostrzegających jej brak. Podobnie wygląda poczucie sprawiedliwego wynagrodzenia. Kobiety – zdecydowanie częściej niż mężczyźni – uważają, że płeć determinuje poziom wynagrodzenia.


Trudne połączenie ról

Osoby, które łączą rolę zawodową i rodzica, stanowią niemal połowę zatrudnionych w firmach. Wychowywanie dzieci i łączenie ról jest jednak dużym wyzwaniem. Aż 64 proc. kobiet i 45 proc. mężczyzn deklaruje, że na ich drodze zawodowej pojawiły się przeszkody związane z pogodzeniem pracy z wychowywaniem dzieci. Odsetek rodziców napotykających na trudności związane z trudną sztuką łączenia ról, rośnie rok do roku. Najczęściej jako sytuację problematyczną uczestnicy badania wskazują konieczność wyboru między zaangażowaniem w życie rodzinne i zawodowe. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni podkreślają, że obowiązki zawodowe utrudniają pełne uczestnictwo w życiu dziecka i znacznie ograniczają czas spędzany z rodziną. Zgodnie wymieniają również sytuacje związane z chorobą dziecka i związany z tym brak możliwości wzięcia dni wolnych.

Często mówią także o braku ułatwień ze strony pracodawcy – nieelastyczne godziny pracy, nadgodziny i wyjazdy bardzo często utrudniają realizację obowiązków domowych. Kobiety dodatkowo wskazują na konieczność szybkiego powrotu po urlopie macierzyńskim oraz trudności z powrotem na uprzednio zajmowane stanowisko. Podkreślają brak przychylności firmy, przełożonych i współpracowników wobec macierzyństwa. Zauważają ponadto brak zwykłej życzliwości – zwłaszcza ze strony osób, które obecnie nie wychowują dzieci.

- Bardzo pozytywnym sygnałem jest to, że coraz więcej firm oferuje udogodnienia dla rodziców. Żłobek lub przedszkole w firmie, dodatkowa opieka medyczna dla członków rodziny, ubezpieczenie, elastyczny czas pracy – to tylko niektóre rozwiązania pozwalające pracownikom połączyć obowiązki zawodowe i rodzinne, a firmom – zatrzymać najlepszych specjalistów w strukturach. Firmy są coraz bardziej otwarte, ale ich przychylność zależy w dużej mierze od tego, jak pracownik przygotowuje organizację i swój zespół na zmiany zachodzące w życiu osobistym. Warto o tym pamiętać, ponieważ relacja pracownika z firmą zawsze przebiega dwukierunkowo. Szczerość, otwartość i zaufanie muszą być wzajemne - podsumowuje Aleksandra Tyszkiewicz, Dyrektor Hays Poland.