W ostatnich miesiącach opinia publiczna regularnie jest elektryzowana nowymi doniesieniami o kolejnych orzeczeniach w tzw. sprawach frankowych. Poniżej przedstawiamy informacje, o co tak naprawdę w tym zamieszaniu chodzi, co aktualnie wiemy i czego domagają się (i mogą domagać się) tzw. frankowicze. Temat przybliżają Aleksandra Pustiowska, adwokat oraz Maciej Marzec z kancelarii Adwokaci i Radcowie Prawni Żyglicka i Wspólnicy sp.p.
Pojęciem „kredytu frankowego” określa się kredyt, którego wartość określa się w walucie obcej, w tym przypadku franka szwajcarskiego (CHF). Stronami umów o tzw. kredyt frankowy są: bank oraz kredytobiorca, będący konsumentem.
W obrocie funkcjonują dwa główne rodzaje kredytów frankowych:
kredyty denominowane do franka szwajcarskiego;
kredyty indeksowane do franka szwajcarskiego.
Przepisy nie definiują ani pojęcia kredytu denominowanego do franka szwajcarskiego, ani pojęcia kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego. Znaczenie tych pojęć zostało wypracowane w praktyce bankowej oraz przez orzecznictwo sądów.
Zasadnicza różnica pomiędzy oboma typami kredytów sprowadza się do rodzaju waluty kredytu wskazanej w umowie kredytowej. Kwota kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego określana jest umowie kredytowej w złotówkach, a dopiero w przeddzień (lub w dniu) wypłaty kredytu lub jego części, bank przelicza ją na walutę obcą według własnego kursu, obowiązującego w tym dniu.
Jeżeli chodzi o kredyt denominowany do franka szwajcarskiego, to kwota kredytu wskazana jest w umowie w walucie obcej (w tym wypadku we frankach szwajcarskich). Kredyt wypłacany jest w złotówkach i stanowi równowartość kwoty kredytu wyrażonego we frankach szwajcarskich po przeliczeniu po kursie wymiany z określonego dnia (w praktyce, najczęściej z dnia wypłaty kredytu lub jego transzy).
Co istotne, żaden z wyżej wymienionych, a udzielanych przez banki kredytów nie jest typowym kredytem walutowym, w którym kredyt jest udzielany, wypłacany i spłacany w określonej walucie obcej, np. franku szwajcarskim.
Uwagi zawarte w niniejszym artykule dotyczą dwóch wyżej wymienionych rodzajów kredytów, tj. denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego.
Istotą sporów prawnych, dotyczących kredytów frankowych jest przede wszystkim fakt zamieszczania w umowach o kredyt we frankach szwajcarskich klauzul niedozwolonych (abuzywnych).
Nawiązując do definicji kodeksowej, klauzule abuzywne to postanowienia umowy kredytowej, zawieranej przez bank z konsumentem, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta, wynikające z tej umowy, w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Niezbędną przesłanką do uznania takiego postanowienia za niedozwolone jest wprowadzenie go do umowy kredytowej przez bank bez wcześniejszych indywidualnych uzgodnień i konsultacji z konsumentem. A zatem, dla stwierdzenia abuzywności klauzuli umownej niezbędne jest wykazanie, że konsument nie miał rzeczywistego wpływu na te zapisy umowne.
Abuzywność klauzul zawartych w umowach kredytów frankowych przejawia się w różny sposób. Fundamentalny problem sprowadza się do braku jednoznacznej treści klauzuli ustalającej kurs franka szwajcarskiego, w oparciu o który ma być obliczana rata kredytu. Niejasny i nieprecyzyjny mechanizm ustalania przez bank kursów waluty pozostawia bankowi swobodę w tym zakresie, przez co może on dowolnie kształtować sytuację konsumenta w kwestii kosztów kredytów – czyli w najważniejszej i najbardziej obciążającej konsumenta kwestii.
W celu przybliżenia wskazanego problemu, omówię powyższe wątpliwości na poniższym przykładzie klauzuli waloryzacyjnej z jednej z umów kredytu frankowego:
„Bank udziela Kredytobiorcy na jego wniosek z dnia (…) roku kredytu w złotych indeksowanego kursem CHF w wysokości (...) PLN (słownie: (…), a Kredytobiorca zaciąga kredyt i zobowiązuje się do jego wykorzystania zgodnie z warunkami niniejszej umowy. Równowartość wskazanej kwoty w walucie CHF zostanie określona na podstawie gotówkowego kursu kupna CHF Banku z dnia wypłaty (uruchomienia) pierwszej transzy kredytu (kurs notowany z pierwszej tabeli kursowej Banku – tabela A w tym dniu) i zostanie podana w harmonogramie spłat. Kredytobiorca zaciąga kredyt i zobowiązuje się do jego wykorzystania zgodnie z warunkami niniejszej umowy.”
Zamieszczone komentarze są prywatnymi opiniami Użytkowników portalu. Redakcja portalu slaskibiznes.pl nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.
Koniec bezkrólewia w JSW. "Nareszcie! Ale przed nowym prezesem szereg wyzwań"
904Transformacja przemysłowo-energetyczna a polski biznes. "Zmieniły się priorytety"
849Zarząd JSW wreszcie w komplecie. Węglowym gigantem pokieruje Ryszard Janta
546ZUS: w całej Polsce przybywa cudzoziemców. Śląskie wyjątkiem
530Polacy wciąż oszukują. ZUS coraz częściej kontroluje czasową niezdolność do pracy
510Kosmos! Stworzony przez firmę z Gliwic satelita dostarczył pierwsze obrazy powierzchni Ziemi
+7 / -18 Polaków na liście najbogatszych ludzi świata. Wśród miliarderów biznesmen ze Śląska
+3 / -0Koniec bezkrólewia w JSW. "Nareszcie! Ale przed nowym prezesem szereg wyzwań"
+2 / -0"Babciowe" - dobra zmiana na rynku pracy? "Czas zweryfikuje"
+2 / -0MAP ujawnia dramatyczną sytuację Poczty Polskiej. "Przekazana w tragicznym stanie"
+1 / -0Prezes RIG w Katowicach, Tomasz Zjawiony, w radzie nadzorczej KSSE
0Politechnika Śląska ma nowego rektora. To prof. Marek Pawełczyk
0Zmiany w MAP? Borys Budka "jedynką" do Parlamentu Europejskiego, zamiast Jerzego Buzka
0Zysk JSW 2023: spadek o ponad 87 proc. "Rekord 2022 nie do powtórzenia"
0MAP ujawnia dramatyczną sytuację Poczty Polskiej. "Przekazana w tragicznym stanie"
0