Tarcza Finansowa PFR 2.0 okiem prawnika – czy jest korzystna?

Tarcza Finansowa PFR 2.0 - założenia

Polski Fundusz Rozwoju przedstawił założenia programu Tarcza Finansowa 2.0, którego celem jest wsparcie finansowe dla firm z 38 branż określonych w PKD. Branże te wytypowano na podstawie prognozowanej oceny strat finansowych, które mogły każdą z tych branż dotknąć w następstwie odgórnej konieczności ograniczenia lub nakazu zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej w związku z sytuacją epidemiologiczną spowodowaną zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.

W ramach programu ma zostać rozdysponowana kwota około 35 mld złotych z przeznaczeniem dla mikro, małych i średnich oraz dużych firm. Wdrożenie programu uzależnione jest od notyfikacji Komisji Europejskiej, stąd też termin rozpoczęcia procedury wnioskowania nie jest jeszcze ustalony. Szacuje się, że w przypadku mikro, małych i średnich firm rozpocznie się w okresie styczeń-luty 2021 r. natomiast w odniesieniu do dużych firm w okresie styczeń-marzec 2021 r.

Mając w pamięci doświadczenia z Tarczą Finansową 1.0 można przypuszczać, że mikro oraz małe i średnie firmy będą uprawnione wnioskować wcześniej. Należy zauważyć, że obecnie przedstawiono jedynie wstępne założenia programu. Z całą pewnością w kolejnych tygodniach jego finalny kształt zostanie doprecyzowany.

Tarcza Finansowa PFR 2.0 - mikrofirmy

Kryterium mikrofirmy odnosi się do działalności, które zatrudniają od 1 do 9 pracowników oraz których obrót lub suma bilansowa za 2019 r. wyniosła do 2 mln euro. Póki, co brak jest jednoznacznej informacji, czy do liczby pracowników na etapie ustalania przynależności firmy do grupy mikrofirm lub MŚP zalicza się będą również osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych. Należy jednak założyć, że zachowane zostaną dotychczas obowiązujące kryteria ustalone przez PFR, według których umowy cywilnoprawne nie będą uwzględniane.

Brak jest również precyzyjnej informacji, na kiedy badany będzie stan zatrudnienia w związku z ustaleniem przynależności firmy do określonej grupy. W projekcie wskazano datę 30 września 2020 r., jednakże, jest to data przeznaczona dla ustalenia liczby zatrudnionych celem wyliczenia łącznej kwoty subwencji.

Subwencja skierowana jest do firm, które odnotowały spadek obrotów gospodarczych w miesiącach kwiecień – grudzień lub październik – grudzień bieżącego roku w stosunku do analogicznego okresu w 2019 r. o min 30% w związku z COVID-19. Kwota subwencji odpowiada iloczynowi liczby zatrudnionych na dzień 30 września 2020 r. oraz kwoty bazowej subwencji. Wysokość kwoty bazowej zależy od poziomu spadku obrotów gospodarczych i wynosi odpowiednio 18 tys. zł lub 36 tys. zł na jednego zatrudnionego z zastrzeżeniem, że w przypadku skorzystania przez przedsiębiorcę z obu Tarcz Finansowych maksymalna kwota przyznana na poczet jednego pracownika nie może być wyższa aniżeli 72 tys. zł.

Subwencja finansowa będzie całkowicie bezzwrotna w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:
- utrzymania działalności gospodarczej na dzień 31 grudnia 2021 r.;
- utrzymania średniego zatrudnienia w 2021 r. w porównaniu do 2020 r.

Tarcza Finansowa PFR 2.0 - małe i średnie firmy

Według programu będą to firmy zatrudniający do 249 pracowników oraz których obrót za 2019 r. będzie mniejszy lub równy kwocie 50 mln euro, a suma bilansowa mniejsza niż 43 mln euro. Aktualne w tym przypadku pozostają wszystkie niejasności uwypuklone w opisie dotyczącym mikrofirm. Warunkiem pozostaje spadek obrotów o min 30% w miesiącach kwiecień – grudzień lub październik – grudzień bieżącego roku w stosunku do analogicznego okresu w 2019 r. w związku z COVID-19. Kwota subwencji stanowi sumę:

- przewidywanych przyszłych kosztów stałych, które wedle najlepszej wiedzy przedsiębiorcy mogą zostać przez niego poniesione, oraz

- poniesionych kosztów stałych niepokrytych w ramach działalności przedsiębiorstwa z: zysku brutto oraz innych źródeł, takich jak ubezpieczenie, inne środki pomocy otrzymane na podstawie Tymczasowych Ram lub wsparcie z innych źródeł, w okresie 6 miesięcy pomiędzy listopadem 2020 r. a kwietniem 2021 r.

Maksymalna kwota subwencji przewidziana jest dla jednego przedsiębiorcy to 3,5 mln zł z zastrzeżeniem, że w przypadku skorzystania z obu Tarcz Finansowych łączna wysokość wsparcia nie może przekroczyć iloczynu sumy liczby etatów i 144 400 zł.

Przyznana subwencja finansowa będzie bezzwrotna w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:
- utrzymanie działalności gospodarczej na dzień 31 grudnia 2021 r.;
- rozliczenie nadwyżki w terminie po 31 października 2021 r., przy czym nie ma możliwości rekompensaty poniesionych kosztów przekraczających otrzymane wsparcie;
- przedstawienia rozliczenia straty netto na podstawie sprawozdań finansowych.

Dodatkowo przewiduje się możliwość umorzenia pełnej kwoty subwencji z Tarczy Finansowej 1.0, jednakże obecnie nie wskazano, na jakich warunkach ma to nastąpić.

Tarcza Finansowa PFR 2.0 - duże firmy

Subwencja skierowana jest do firm zatrudniających od 250 pracowników z obrotem powyżej 50 mln euro. W tym przypadku przewidziano aktualizację warunków i wydłużenie istniejącego już programu oraz wprowadzenie nowej wersji pożyczki preferencyjnej z obniżonym oprocentowaniem, wydłużeniem spłaty pożyczki z 4 do 6 lat, wydłużeniem okresu karencji dla spłat pożyczek oraz z nowym okresem szkody COVID-19 do 31 marca 2021 r. Wedle przekazanych informacji znaczącemu ułatwieniu ma ulec proces aplikacji dla niskich kwot pomocy, jak również ma zostać zachowany zwrotny charakter środków z elementem umorzenia pożyczki pomocowej, co związane jest z pełnym procesem analizy kredytowej.

Szczegółowego doprecyzowania w zakresie zasad programu Tarcza Finansowa 2.0 można spodziewać się w szczególności w odniesieniu do dużych firm, bowiem dotychczas przekazane dane ocenić należy za bardzo ogólne.

PKD wchodzące do Tarczy Finansowej PFR 2.0:

47.71.Z Sprzedaż detaliczna odzieży prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach

47.81.Z Sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych prowadzona na straganach targowiskach

47.82.Z Sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych, odzieży i obuwia prowadzona na straganach i targowiskach

47.89.Z Sprzedaż detaliczna pozostałych wyrobów prowadzona na straganach i targowiskach

49.39.Z Pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany

55.10.Z Hotele i podobne obiekty zakwaterowania

55.20.Z Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania

56.10.A Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne

56.10.B Ruchome placówki gastronomiczne

56.21.Z Przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych

56.29.Z Pozostała usługowa działalność gastronomiczna

56.30.Z Przygotowywanie i podawanie napojów

59.14.Z Działalność związana z projekcją filmów

74.20.Z Działalność fotograficzna

77.21.Z Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego

79.11.A Działalność agentów turystycznych

79.11.B Działalność pośredników turystycznych

79.12.Z Działalność organizatorów turystyki

79.90.A Działalność pilotów wycieczek i przewodników turystycznych

79.90.B Działalność w zakresie informacji turystycznej

79.90.C Pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji, gdzie indziej niesklasyfikowana

82.30.Z Działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów

85.51.Z Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych

85.52.Z Pozaszkolne formy edukacji artystycznej

86.90.A Działalność fizjoterapeutyczna

86.90.D Działalność paramedyczna

90.01 Z Działalność związana z wystawianiem przedstawień artystycznych- zespół muzyczny

90.02.Z Działalność wspomagająca wystawianie przedstawień artystycznych

90.04.Z Działalność obiektów kulturalnych

91.02.Z Działalność muzeów

93.11.Z Działalność obiektów sportowych

93.13.Z Działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej

93.19.Z Pozostała działalność związana ze sportem

93.21.Z Działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki

93.29.A Działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych

93.29.B Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana

93.29.Z Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna

96.04.Z Działalność usługowa związana z poprawą kondycji fizycznej

Komentarz specjalisty: aplikant adwokacki Karol Gajewski z Kancelarii Jarosław Reck Adwokaci.

Jakkolwiek ogłoszony program dofinansowania dla przedsiębiorców ma swoje zalety, niewątpliwie ma on mnóstwo wad, przez co skreśla wielu przedsiębiorców „już na starcie”. Po pierwsze w programie nie uwzględnia się firm założonych w 2020 r. Warunki przyznania subwencji jednoznacznie na to wskazują, chociażby przez porównanie spadku obrotów gospodarczych okresu z 2020 r. do analogicznego okresu z 2019 r. Po wtóre, co najmniej kilkanaście branż spośród tych wymienionych na powyższej liście ze względu na profil wykonywanej działalności nie zatrudnia żadnych pracowników, co automatycznie zdyskwalifikuje ich z programu.

W wielu branżach m.in. takich jak działalność fotograficzna, działalność pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, czy też działalność fitness – trenerzy personalni, z reguły nie zatrudnia się pracowników. W zdecydowanej większości to przedsiębiorca współpracuje z innymi przedsiębiorcami lub osobami fizycznymi na podstawie umów cywilnoprawnych świadcząc swoje usługi. Także w praktyce gastronomicznej funkcjonują nie tylko duże restauracje, ale też drobni przedsiębiorcy w małych lokalach, niezatrudniający pracowników. Podobnie ruchome placówki gastronomiczne w przeważającej większości nie zatrudniają pracowników. Wspomniany brak zatrudnienia dyskwalifikuje ich firmę, podczas gdy, przyznanie takowego wsparcia faktycznie mogłoby być zasadne i kluczowe dla przetrwania na rynku.

W programie pomija się liczne grupy przedsiębiorców, m.in. świadczących usługi miejskiego lub podmiejskiego przewozu pasażerskiego, świadczących usługi kateringu, fryzjerów, kosmetyczki. Po raz kolejny pominięta została branża oferująca usługi ślubne.

Faktem jest, że na liście 38 branż dotychczas wskazanych mogą znaleźć się również kolejne, jednakże, nic nie stało na przeszkodzie, aby branże te uwzględnić już teraz.

Podwyżka podatków dodatkowo zaszkodzi

Krytycznie należy ocenić także uzasadnienie przedstawione przez premiera Mateusza Morawieckiego dla planowanych na 2021 r. podwyżek podatków. Premier tłumaczy, że dzięki podwyżkom możliwe będzie wsparcie finansowe przedsiębiorców dotkniętych skutkami kryzysu. Nie sposób z taką tezą się zgodzić.

Dodatkowe obciążenia publicznoprawne spotęgują jeszcze bardziej i tak już złą sytuację finansową wielu przedsiębiorców. Podatki przedsiębiorca będzie zmuszony zapłacić niezależnie od faktu nakazu ograniczenia bądź zaprzestania wykonywania swej działalności gospodarczej.

Pomocne nie będzie ich odroczenie, gdyż zapłata skumulowanej kwoty w i tak już niepewnych czasach może być ciężarem przytłaczającym. Z kolei ewentualne zaległości w płatności danin publicznoprawnych wykluczą otrzymanie kolejnej pomocy finansowej z państwowych programów.

Czy Tarcza Finansowa PFR 2.0 będzie pomocna dla firm?