Bez przełomu w sprawie transformacji górnictwa. Umowa społeczna najwcześniej w lutym

Prace nad umową społeczną, która określi w szczegółach to, co ramowo ustalili związkowcy ze stroną rządową 25 września posuwają się topornie. Detale opracowywały powołane zespoły, ustalono też we wrześniu, że umowa będzie przedstawiona do 15 grudnia. Jeszcze na początku grudnia Artur Soboń, wiceminister aktywów państwowych, pełnomocnik rządu do spraw transformacji spółek energetycznych i górnictwa węglowego.

- 15 grudnia wrócimy do tych rozmów i będziemy chcieli zaproponować to, na co się umówiliśmy, czyli umowę społeczną (...). Myślę, że będziemy gotowi; nie widzę żadnych powodów, dla których nie mielibyśmy do tych rozmów 15 grudnia wrócić.

Wczoraj w Katowicach rzeczywiście zasiadł do rozmów ze związkowcami, jednak projektu umowy społecznej nie przedstawił. Co nie przeszkodziło mu powiedzieć po trwających kilka godzin rozmowach, że wszystko idzie zgodnie z planem.

- Zgodnie z ustaleniami spotkaliśmy się, by porozmawiać o tym, co udało się już wypracować oraz co jeszcze przed nami – mówi Artur Soboń.

O czym rozmawiano 15 grudnia w Katowicach

Co zatem wiceminister przedstawił? Na spotkaniu przedstawione zostały efekty prac zespołów roboczych, które od początku października zajmowały się wypracowaniem rozwiązań dotyczących przyszłości sektora górnictwa węgla kamiennego. Powstały one na podstawie porozumienia, jakie rząd podpisał z Międzyzakładowym Komitetem Protestacyjno-Strajkowym 25 września. Zgodnie z jego treścią powstać ma umowa społeczna, która będzie regulować funkcjonowanie górnictwa w perspektywie roku 2049 oraz określi, w jaki sposób zostanie przeprowadzona jego transformacja. Podczas spotkania zaprezentowane też zostały propozycje dotyczące mechanizmu finansowania spółek sektora górnictwa węgla kamiennego w procesie ich transformacji.

– Pokazaliśmy jak wyobrażamy sobie mechanizm wsparcia – podkreśla wiceminister Soboń.

W ramach prac przygotowawczych do opracowania umowy społecznej pracowały następujące zespoły robocze:

1. trzy (tj. geologiczny, społeczny i likwidacyjny) w Polskiej Grupie Górniczej, Tauronie Wydobycie, Węglokoksie Kraj, Lubelskim Węglu Bogdanka. Celem tych zespołów było przeanalizowanie każdej jednostki produkcyjnej i wykazanie dat wyłączenia poszczególnych kopalń.

2. zespół w JSW, którego celem było zaproponowanie nowego modelu funkcjonowania spółki w kierunku wydobycia wyłącznie węgla koksowego.

3. zespół w Głównym Instytucie Górnictwa, którego celem była ocena wdrożenia poszczególnych czystych technologii węglowych.

4. zespół w MAP, którego celem było opracowanie mechanizmu finansowania spółek górniczych.

Wszystkie zespoły zakończyły pracę. Przygotowano też protokoły końcowe. Dodatkowo Ministerstwo Aktywów Państwowych przygotowało harmonogram dalszych prac nad wnioskiem notyfikacyjnym oraz niezbędnymi dokumentami dla Komisji Europejskiej. Ministerstwo opracowało również materiał informacyjny dla strony społecznej i jest w trakcie wyboru doradcy technicznego, który zweryfikuje materiały niezbędne w procesie transformacji.

Ministerstwo Aktywów Państwowych przygotowało także nowelizację ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Ustawa została zgłoszona do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Do Ministra Finansów Funduszy i Polityki Regionalnej skierowano też wniosek o rozpoczęcie prac nad umową dotyczącą transformacji województwa śląskiego.

Umowa społeczna - 6 spraw do załatwienia

Kluczowe prace, które należy teraz zrealizować to:

1. Przedstawienie uzgodnionego prognozowanego zapotrzebowania na węgiel energetyczny.

2. Koordynacja transformacji energetyki węglowej i kopalń.

3. Wstępna weryfikacja biznesplanów spółek przez Doradcę Technicznego i Finansowego.

4. Finalne programy operacyjne kopalń.

5. Szczegółowe zasady udzielania dopłat.

6. Prenotyfikacja i notyfikacja proponowanych zmian w Komisji Europejskiej.

Soboń: komplet dokumentów pod koniec marca

– Jestem coraz lepszej myśli i mam przekonanie, że Komisja Europejska rozumie i podchodzi życzliwie do tego, co robimy – mówi wiceminister Artur Soboń. Dodaje, że rozmowy będą kontynuowane w połowie stycznia, gdy strona społeczna zapozna się z materiałami.

– Zakładamy, że z końcem marca powinniśmy mieć komplet dokumentów związanych z notyfikacją pomocy publicznej dla Komisji Europejskiej – podsumowuje.

Kto zarobi o 2,1 mld zł mniej

Nawiasem mówiąc dla strony społecznej nie data przedstawienia umowy, a jej treść jest najważniejsza. Bogusław Hutek, szef górniczej Solidarności zwracał uwagę jeszcze przed wczorajszymi rozmowami, że są rozbieżności dotyczące zmniejszenia od 2021 roku zapotrzebowania na węgiel energetyczny o 7 mln ton. O tyle mniej surowca mają zużyć polskie elektrownie. I nie wiadomo jak taką redukcję wydobycia rozłożyć pomiędzy spółki węglowe. Bogusław Hutek dopytywał, czy o tyle mniej węgla ma wyprodukować sama PGG? Czy też inne spółki również obetną swoje plany wydobywcze? Sprawa dotyczy potężnej kwoty. Przyjmując ostrożnie cenę węgla dla energetyki na poziomie 300 zł/t, mowa o 2 mld 100 mln zł za 7 mln ton, których spółki węgowe nie zarobią.

Właśnie, jak widać akapit powyżej, zapotrzebowanie na węgiel energetyczny jest pierwszym punktem na liście spraw do załatwienia

Dominik Kolorz przedstawił jeszcze jedną rzecz niepokojącą stronę społeczną.

– Podczas rozmów strona społeczna wyraziła obawy dotyczące możliwości realizacji porozumienia w sprawie transformacji górnictwa, w kontekście ustaleń grudniowego szczytu Rady Europejskiej dotyczące zwiększenia celu redukcji CO2 w Unii Europejskiej do 2030 roku z 40 do 55 proc. w stosunku do roku 1990. Podniesienie celów redukcyjnych stanowi ogromne obciążenie dla energetyki węglowej, ale również dla branż przemysłu energochłonnego. My uważamy, że aby to porozumienie było rzeczywiście wykonane pod każdym względem to jedną z najistotniejszych kwestii będą inwestycje w niskoemisyjne i bezemisyjne technologie węglowe – wskazał przewodniczący śląsko-dąbrowskiej Solidarności.